Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
orzeszkowejGloriavictisczyzbliżonymitematycznienowelami
MariiKonopnickiejiStefanaŻeromskiego—tojesttonaprawdę
niewiele
6
.
Tymwiększejwaginabieraprojektopowieściflnatlepowsta-
nia”,usytuowanynaprzeciwległymbiegunietwórczościautora
Ogniemimieczem,tj.ujejpoczątków.Conajmniejśladtegopomysłu,
przedktóregopełnąrealizacjąpowstrzymałpisarzawzglądnaro-
syjskącenzurę,stanowiwłaśnieSelimMirza,wchodzącywrazze
StarymsługąiHaniąwskładcykluZnaturyizżycia,zwanegoteż
flmałątrylogią”.Genezaopowiadaniajestoddawnadośćdobrze
znanadziękiautokomentarzomSienkiewiczazawartymwjegopry-
watnejkorespondencjiorazustaleniompoczynionymnaichkanwie
przezJulianaKrzyżanowskiego.Itak,wliściedoJulianaHoraina
zgrudnia1876rokupisałSienkiewiczwzwiązkuzespodziewaną
wniedługimczasiepublikacjąutworunałamachflGazetyPolskiej”:
ProszęWas,jakzaczniewychodzićpowieśćmoja:SelimMirza,nieczytajcie
jej.Zrobiłem,bomusiałem,alemniesamemusięniepodoba.Miałotobyć
natlepowstaniapolskiegoibyłobycośdobrego,aledlaprzyczyncenzu-
ralnychzostałoprzeniesionedoFrancjiwczasiewojnypruskiej
7
.
Mniejwięcejtosamopowtórzyłpisarz34latapóźniej,odpo-
wiadającnalistdziesięcioletniejczytelniczkizainteresowanejpier-
wowzoremmłodegoTatarazHani:
Chłopiec,któryposłużyłzawzórSelima,poległw63rokujakopowsta-
niec.Pisałemnawetotympowieśćpodtytułem:SelimMirza,aleponie-
ważcenzuraówczesnaniepozwoliłabynażadnąwzmiankęopowsta-
niu,musiałemuśmiercićSelimaw1870roku,wczasiewojnyfrancusko-
---
---
---
---
---
6
PrzeddziesięciulatywysuniętowprawdziehipotezęprzypisującąSienkiewi-
czowiautorstwopoematupt.Hanna,wydanegowKrakowiewroku1890(J.Płonka,
NieznanypoematHenrykaSienkiewiczaopowstaniustyczniowym?,flArcana”2003,nr6,
s.154–167),zostałaonajednakzdecydowanieodrzuconaprzezsienkiewiczologów,
m.in.wwystąpieniuLechaLudorowskiegoFałszywerewelacjeSienkiewiczowskie.Sprawa
rzekomegoautorstwa„Hanny”iudziałupisarzawpowstaniustyczniowym(zob.D.Mach,
SpotkaniaSienkiewiczowskie2004,flKonspekt”2005,nr2,s.129).
7
H.Sienkiewicz,Listy,t.1,cz.2,s.384.
17
