Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
RozdziałII.Zagadnieniametateoretyczne
materialnąalogika-prawdąformalną.Ujęcietojestzasadniczosłuszne,
adzisiajmożebyćprzeprowadzoneznacznieprecyzyjniej.Logikajestsystemem
tautologiijakozdańprawdziwychwewszystkichmodelach,aepistemologia
napewnoztautologiisięnieskłada.Itowystarczydlapokazania,żeobie
tedyscyplinymijająsię.Nieznaczyto,żewlogiceniemaproblemówepi-
stemologicznych,awepistemologiilogicznych,aletosprawatakoczywista,
żeniewartobyłobyzajmowaćsięniąszerzej,gdybynieuporczywiepewne
powracającenieporozumienie.Dotyczyonorozumieniatakichnazwjak'logika
materialna,,'logikatranscendentalna,czy'logikadialektyczna,.Idealogiki
transcendentalnejjestbardzoatrakcyjnanapierwszyrzutoka,bozdajesię
wypełniaćjakąśistotnąlukęwfilozoficznychargumentacjach.Każdalogika
tegorodzajuzasadzasięnaprzekonaniu,żelogikaformalnajestzbytubogim
narzędziemdlafilozofaztegopowodu,żecałkowicieabstrahujeodtreści
imaterialnych,aczkoniecznychzwiązkówpojęciowychczykategorialnych,
np.tego,żecechyróżniąsiękategorialnieodswychsubstratów,bywziąć
pierwszylepszyprzykład.Wszelakobliższaanalizaróżnychkoncepcjilogiki
transcendentalnejujawniapoważnąniejasnośćwkwestiifundamentalnej.Każda
logikamusiopieraćsięnawyraźnychregułachpoprawnościkierowanych
przezniąargumentacji.Logikaformalnadostarczatakichreguł,atranscen-
dentalnanie.Powiadasięnp.(Ameriks1982,s.5),żededukcjatranscendentalna
wsensieKantapoleganadowodzeniu[prove]pewnezasadaprioriorga-
nizującychcałenaszedoświadczenie.Wszelakotakametodaniejestdowodem
wsensiededukcyjnym(Kantzdawałsobieztegosprawę;por.(DG4)I),chociażby
dlatego,żemożnapodaćwielezasad,niekoniecznewzajemniezgodnych,ob-
jaśniającychto,czegochcedowieśćsięwtymznaczeniu.Traktowaniesłowa
'logika,wkontekście'logikatranscendentalna,taksamojakwzłożeniu'logika
formalna,jestbłędem.Taostatnianazwaoznaczateorięwynikanialogicznego,
apierwszametodęregresywną(przynajmniejwinterpretacjiFriesa;por.
rozdz.I§2),którawogólnościpoleganadobieraniuprzesłanekdlawypro-
wadzeniazdania,któregoprawdęskądinąduznajemy.Takpostępujematematyk,
gdyposzukujeaksjomatówdlapewnegozbioruzdań.Badanie,czyijakie
zdaniawynikajądedukcyjniepojawiasiępowykonaniukrokuregresywnego.
Kantowskieargumentytranscendentalne(zob.rozdz.I§2)stanowiąnajsłyn-
niejszyprzykładzastosowaniadedukcjitranscendentalnej.Podpadająonepod
schemat(Stuhlmann-Laeisz1991,s.908).Podpadająonepodschemat(analiza
apriorycznościznajdujesięwrozdz.XII§10)
(i)aprioriA_apriori(możliweAsB)saprioriB.
Możnatoprzekształcićnapodstawiezasady(*)apriori(AsB)s(apriori
AsaprioriB)(monotonicznośćapriori)w
(ii)aprioriA_(apriorimożliweAsaprioriB)saprioriB.
