Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wszystkichznanychwtymczasieaspektówzdrowiapublicznegoihigieny.
Franckopisywałszczegółowozasadyipraktyczneporadydotycząceutrzy-
maniahigienywosiedlachludzkich,postulowałopiekęnadmatkąidziec-
kiemoraznaddziećmiwwiekuszkolnym.Zajmowałsięzasadamizaopa-
trzeniawwodę,bezpieczeństwemprzechowywaniażywności,zdrowiem
reprodukcyjnymiobyczajowościąseksualną.Podawałteżprojektyregula-
cjiprawnychwdziedziniezdrowiapublicznego.Postulowałprowadzenie
statystycznychrejestrówwszpitalach,copomogłopóźniejIgnacemuSem-
melweissowidooszacowaniaumieralnościzpowodugorączkipołogowej
naprowadzonychprzezniegooddziałachpołożniczych.
Kolejnypostępwewprowadzaniuwspółczesnegosystemunadzoru
epidemiologicznegozostałdokonanyprzezLemuelaShatuckaiWillia-
maFarra.Shatuckw1880r.opublikowałraportKomisjiSanitarnejstanu
Massachusetts,wktórympowiązałliczbęzgonów,umieralnośćniemowląt
iichmatekorazwystępowaniechoróbzakaźnychzwarunkamibytowymi.
Farr,pełniącyfunkcjesuperintendentawdepartamenciestatystykiwbiurze
RegistrarGeneraldlaAngliiiWalii,zbierałdanestatystycznedotyczące
zgonówizachorowań,poddawałjeanalizieidostarczałwynikiwładzom
administracyjnym,aletakżepublikowałje,udostępniającszerokimkręgom
odbiorców.
Nadzórepidemiologicznypozwalanaocenęczęstościwystępowaniaza-
chorowań.Jednoczesnarejestracjaodsetkaprzypadkówhospitalizowanych
orazzgonówzpowoduposzczególnychchoróbjestpodstawądopopula-
cyjnejocenyciężkościtychzachorowań.Rozpatrywanełącznieczęstość
występowaniaorazciężkośćchoróbpozwalająnaoszacowanieobciążenia
społeczeństwchorobami(burdenofdisease).Wnauceozdrowiupublicz-
nymjesttonieocenionymateriałporównawczy,którysłużydoustalania
priorytetówdladziałańinterwencyjnych.
Epidemiologiawniosłateżdonaukiozdrowiupublicznymmetodologię
wykrywaniapowiązańmiędzyzmiennyminarażenia(ekspozycji):czynni-
kamiśrodowiskowymi,genetycznymi,związanymizzachowaniamiludzi
aichnastępstwamiwpostacizaburzeńzdrowialubzachowaniazdrowia
wdobrymstanie.Wykrywanemetodamiepidemiologiianalitycznejzależ-
nościstanuzdrowiaodwymienionychwyżejczynnikówpozwalająnaba-
daniezwiązkówprzyczynowychiwspółwystępowaniacech,cozkoleijest
podstawąracjonalnegowyborukierunkówinterwencjiwzdrowiupublicz-
nym.Interwencjetepowinnybowiembyćdobieranewtakisposób,aby
eliminowałylubosłabiaływpływczynnikówszkodliwych,tzw.czynników
ryzyka,awspierały,promowałylubwprostwprowadzałyczynnikizapobie-
gawcze,wspierającezachowaniezdrowialubwywołująceefektleczniczy.
Pominięciewdziałalnościpraktycznejmetodepidemiologicznychlubnie-
właściweichzastosowaniebywaprzyczynąpoważnychbłędów,aniekiedy
prowadzidonadużyć.
7