Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
2.Współczesnyelektrycznynapędtrakcyjny
-zaprzęgiwielokonne-używanewcharakterzespecjalistycznychciężkichciągni-
kówwrolnictwie,przyrobotachbudowlanych,wprzemyśleiwwojsku(np.przy
transporciedział).
Wartobyłotutefunkcjekrótkoprzypomniećpoto,byuświadomićsobie,jak
szerokizakreswymagańbył(ijestnadal)stawianynowymrodzajomnapędutakich
pojazdów.Wpierwszymrzędziewszystkietefunkcjedawnychpojazdówkonnych
zbiegiemlatzpowodzeniemprzejęłypowszechnieużytkowanedodzisiajpojazdy
znapędemmechanicznym,wktórychkołasąnapędzanebezpośredniolubpośrednio-
poprzezodpowiednioskonstruowaneprzekładniekinematyczne-silnikamioróżnych
zasadachdziałania.Początkowosilnikitezasilanebyłyparąwodnąotrzymywanąpod
dużymciśnieniemzkotłaopalanegowęglemlubdrewnem.Potemwymyślonosilniki
wprawianewruchobrotowyzapomocąprąduelektrycznegoorazsilnikispalinowe,
podobneniecowkonstrukcjidotychparowych,alewktórychkomorachspalaniaznaj-
dującychsięnadporuszającymisiętłokamibyłaspalanabezpośredniozasysanatam
mieszankapowietrzaipaliwapłynnego,tzw.silnikiobezpośrednimspalaniupaliwa.
Historiakomunikacjimasowejtaknaprawdęrozpoczęłasięwpierwszejpołowie
XIXwieku-wiekunparyielektryczności”,wrazzpowstawaniemdużychmiast
iaglomeracjimiejskich.Wowymczasielokalnytransportpublicznyopierałsięprzede
wszystkimnakoniach:głównepojazdyużywanedotegocelutotradycyjnewozykon-
ne-dorożkiipierwszekonnetramwaje.Napędzużyciempierwszychmaszynparo-
wychraczejupowszechniałsięnajbardziejnakolei.Wzwiązkuzeksplozjąludności,
szczególniewmiastachzniezliczonąliczbąosóbdojeżdżającychdopracy,transport
konnywkrótceosiągnąłgranicęswoichmożliwości.Konstrukcjelokomotywparo-
wych,którewtymczasiebudowanogłówniezmyśląopodróżachdalekobieżnych
(wynalazcawspółczesnegoparowozuGeorgeStephensonzbudowałswojąnRakietę”
jużw1829roku),okazałysięrównieżzbytmałoelastyczne,bymożnajebyłowyko-
rzystaćwmiastach,azanieczyszczeniespowodowanesadząihałasembyłobyogrom-
ne.Potrzebnybyłwięcnowyśrodektransportu,znapędemowielenczystszym”[C2].
Zapierwszytakipojazdrozpoczynającynowąeręwkomunikacjimasowejnależy
bezsprzecznieuznaćmałąlokomotywkęelektrycznąErnstaWerneravonSiemensa
zbudowanąwfirmieSiemens&Halskew1879roku,zasilanąnapięciem150VDC
ztzw.trzeciejszyny,umieszczonejwtorowisku,poktórymsięporuszała.Ciągnę-
łaonazasobątrzymałewagoniki-ławkiiwoziłazdużympowodzeniempasażerów
wokółterenówwystawypowszechnejwBerliniepozamkniętejtrasieodługości
ok.300metrów.Prowadzącylokomotywkęsiedziałnaniejokrakiem,apasażerowie
wkażdymwagonikusiedzieliwgrupachpotrzyosobynadwóchławkachzwróconych
dosiebieplecami-wsumiemogłoichbyćnawet18.Wnastępnymrokuwynalaz-
cazaproponowałbudowęwBerliniepodobnejtrasykolejowej,alewtrochęwiększej
skali[C2].
