Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1.Rozważaniaogólne
stopyzyskuosiąganejprzeztakimonopolnależydoniewieludostępnychsposo-
bówprzywracaniawydajnościekonomicznej[por.np.Tarchalski,2002,s.34-35].
Teoretyczniepaństwomadowyboruwymuszeniejednegozdwupoziomów
cen:cenęrównąkosztowikrańcowemu-tzn.cenęspełniającąwarunkiwydajno-
ściPareta,leczgwarantującąsystematyczneponoszeniestratfinansowychprzez
regulowanymonopol,alboteżcenęrównąkosztowiprzeciętnemu-cenęniespeł-
niającąwarunkuwydajnościekonomicznej,leczuniemożliwiającąponoszeniestrat
finansowych.Wobuprzypadkachdobrobytspołecznyiwydajnośćekonomiczna
gospodarkiulegapoprawie,ponieważpreferowanacenamonopolisty,tzn.cena
punktuCournota-odpowiadającaliniiprzecięciasiękrańcowegokosztuikrań-
cowegoprzychodumonopolu-ustalasięzwyklenapoziomieznaczniewyższym
odcenynarzuconejprzezorganpaństwowy,aprodukcjanapoziomieniższym
odprodukcji,jakabyłabywytworzonanarynkukonkurencyjnym.
Dlaprzykładu,wprzemysłachnsieciowych”-takichjakwytwarzanieidystry-
bucjaelektryczności,gazu,telekomunikacja(faks,telefon,internet)-gdziemożna
rozdzielićnp.niepodlegającekonkurencjifunkcjeprzekazywaniaelektryczności
naodległośćodpodlegającychkonkurencjifunkcjidystrybucjielektrycznościdla
indywidualnychodbiorców,państwojestwstaniewytworzyćpresjękonkurencyjną
wsegmentachkonkurencyjnych(np.dystrybucjielektryczności).
10201020Regulacjaszkodliwalubkontrowersyjnaijejkoszty8
Niestety,granicamiędzyuzasadnionąanieuzasadnioną,międzyadekwatną
anadmiernąregulacjąniejestostra.Rządywszystkichkrajówulegająlubsąpo-
datnenauleganiepokusienadmiernejregulacjiwewłaściwejdziedzinie,regulacji
zastosowanejdoniewłaściwejdziedzinylubzastosowanianiewłaściwegoinstru-
menturegulacyjnego.Wtychprzypadkach(krańcowe)społecznekosztyregulacji
przekraczająjej(krańcowe)korzyścispołeczne.Wefekcieregulacjatakaredukuje
poziomlubtempowzrostudobrobytuspołecznego.
Krytykęregulacyjnejdziałalnościpaństwanapłaszczyźniefilozoficznejzaofe-
rowałm.in.P.Minford[1998].Jegozdaniem,regulacjapaństwaczęstokoncentruje
sięnadostarczaniutzw.wolnościpozytywnych(tj.nwolnoścido(uzyskania)
czegoś”-jakokontrastudonwolnościodprzymusupaństwa”).Dostarczanie
dóbrnp.naturysocjalnejodbywasięczęstokosztemuzależnieniabeneficjenta
odregularnychdostawpozytywnychformnwolności”-innymisłowy-kosztem
redukcjijegoobszarunwolnościobronnej”,tj.wolnościodprzymusupaństwa.
Minfordzwracatakżeuwagęnato,żewwieluprzypadkachregulacjapaństwa
nastawionajestnaobronęinteresówobecnychiustabilizowanychaktorówpro-
cesówgospodarczych(tj.nangospodarkęobecnychinteresariuszy”-stakeholder
economy),kosztempotencjalnychkonkurentów(outsiderów).Tegorodzajuregula-
8Większaczęśćtegopodrozdziałuopartajestnaanalizienaturytechnicznejzawartejwpracy:Tarchalski
[2002].
