Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
samymwalkaoprawawyborczedlakobietprzestałabyćwiązanazelitarnym
ruchemeleganckichpańczyteżplebejskąNiezależnąPartiąPracy.Aktywność
kobietzwiększyłasięprzedwyborami1906roku,aleproblemobywatelskiego
nieposłuszeństwapodzieliłruch.NarodowaUniaTowarzystwPolitycznegoRów-
nouprawnieniaKobiet(NationalUnionofWomen,sSuffrageSocieties),założona
w1897roku,przestrzegałaprawa.AleEmmelinaPankhurst,rozczarowanarezul-
tatemmetodpokojowych,zadecydowałaopowołaniuw1903rokuorganizacji
bardziejwojowniczej,nazwanejSpołeczno-PolitycznąUniąKobiet(Women,sSocial
andPoliticalUnion),którąkierowałarazemzcórkąChristabel.Podobniejakra-
dykalniobrońcyutrzymaniauniizIrlandią,onetakżeczęstołamałyprawo.Znie-
chęciłytymdosłusznejsprawypolitycznegorównouprawnieniakobietdużączęść
społeczeństwa,gdyżstosowałymetodynielegalne;rozbijałyzebraniapartyjne,
takżeteprowadzoneprzezmężczyznprzychylnychichżądaniom,jakChurchilla
czyGreya.
Sufrażystkirobiływszystko,abyznaleŹćsięwcentrumzainteresowaniaopinii
publicznej.Aresztowaneczęstorozpoczynałygłodówkę.Uchwalonowówczasusta-
wę,nazwanąpotocznie„kotimyszka”,nakazującązwalnianiegłodującychsufraży-
stekzwięzieńpoto,byjearesztować,gdytylkopodreperowałyzdrowie.Donajdra-
styczniejszejsytuacjidoszłowczasiewyścigówkonnych,gdyEmilyDavisonrzuciła
sięnatorwtrakciegonitwynaderbyizginęłapodkopytamikońskimi.Skorojed-
nakpremierAsquithbyłprzeciwnikiemrównouprawnieniakobiet,trudnobyłosię
spodziewać,żewyrazizgodęnaprzeprowadzenieprzezparlamentustawynadają-
cejimprawawyborcze.Ostateczniekobietynieuzyskałyprawpolitycznychanime-
todamipokojowymi,aniradykalnymi.Dopieroznaczeniekobietjakosiłyroboczej
wczasiewojnystworzyłomożliwośćprzyjęciaodpowiedniejustawy.
Cechąepokiedwardiańskiejjestwzrostznaczeniapaństwa.Zwiększyłysię
wydatkinapolitykęsocjalną,atakżeliczbaustawregulującychstosunkiwprze-
myśle.Rządwcorazwiększymstopniubyłzaangażowanywrozwiązywaniekon-
fliktówmiędzypracodawcamiaosobamiprzeznichzatrudnianymi.Dużesumy
wydawałnazbrojenia.Jednocześniepowstałyinstytucje,którychcelembyłokon-
trolowaniewłasnegospołeczeństwa,czylicywilnykontrwywiad—MI5.Ustawa
z1911roku(OfficialSecretsAct)ograniczyładostępopiniipublicznejdoinforma-
cji,jakieposiadałrząd.Epokaedwardiańskabyłapełnasprzeczności.Zjednej
stronywystępowałygroŹnekonfliktynurtującescenępolitycznąispołeczeństwo,
grożącerozpademsystemupartyjnego,strajkiemgeneralnymioderwaniemsię
IrlandiiodZjednoczonegoKrólestwa,zdrugiejnatomiastposzukiwaniarozwią-
zańtychproblemówdrogąumów,koalicji.Byłtoczastakbardzonabrzmiałych
konfliktów,żeniektórzyhistorycyuważają,iżgroziłyonewręczrozpadempań-
stwa.Wartopamiętać,żewszystkietewalczącezajadleoswąwizjęprzyszłości
grupywpierwszychtygodniachwojnywycofałysięzradykalnychmetod.Sufra-
żystkizawiesiłyswąaktywnośćiwręcznawoływałydopoparciawysiłkuwojen-
nego,irlandzcynacjonaliścizaakceptowalifakt,żewejściewżycieustawyoauto-
nomiimusipoczekaćdokońcawojny,nawetzwiązkizawodowezgodziłysięnie
organizowaćstrajków,cozresztąniebyłowpełniprzestrzegane.Epokaedwar-
25
