Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Architekturabizantyjska
55
sięwgórnejczęścipomieszczeniakolumnadę.DCzteryniebosiężneprosteściany-pisze
Prokopiusz-wznosząsięnaplanieczworokąta.Sąonerównewzględemsiebiewkażdym
aspekciezwyjątkiemtychzwróconychnapółnocipołudnie,któreokazująsięniecokrótsze
odpozostałych.Wkażdymnarożuwyrastarodzajstrukturybardzostarannieobrobionych
kamieni,pnącychsięwzdłużścianyoddołu,ażposamszczytczworoboku,przylegający
dościanytylkojednąpłaszczyzną,niezakłócającyjednakpięknakonstrukcji,leczwistocie
nawetdodającyjejwdziękudziękiharmoniizbliżonychproporcji.Ponadnimiwznosisię
osiemłuków,pośródktórychczterypodtrzymująsklepienie,zakrzywiającesiępośrodku
całejtejkonstrukcjiwformiezawieszonejwpowietrzusfery,podczasgdydwapozostałe
łukipołudnioweidwapółnocnespoczywająnaprzyległychścianachidźwigająkugórze
spoczywającąnanichkopułę.Całośćsklepieniamożeposzczycićsięmalowidłami[ś]
układanymizdrobnychkostekkamieniaoprzepięknychkolorachwszystkichodcieni”
3
.
Nadprześwitembramznajdowałysięmozaikiuwieczniająceważnemomenty
wdziejachcesarstwa.Wokresieikonoklazmumozaikitezostałyzniszczone,aikonoklaści
wydrapalinaichmiejscuobrazoburczejamby.NaszczęścieopismozaikzChalkepozo-
stawiłProkopiusz:DPoobustronachukazanowojnęibitwyorazwielezdobytychmiast
wItaliiiwLibii.CesarzJustynianzostałwyobrażonyjakoodnoszącyzwycięstwoza
pośrednictwemswegowodzaBelizariusza,którypowracadocesarzazarmiąwcałości
nietkniętąiprzekazujemułupy,królówikrólestwaorazwszystko,cocenioneprzezludzi.
PośrodkustojącesarzicesarzowaTeodora.Obojewyglądająnauradowanychiświętu-
jącychzwycięstwonadkrólamiWandalówiGotów,którzywwięzachzbliżająsiękunim
jakojeńcy.Wokółnichzebrałsięrzymskisenat,awszyscyrozradowani[ś]ponieważ
darzącesarzauwielbieniemrównymtemu,jakieoddajesięBoguzpowoduwielkościjego
dokonań.Całewnętrzebudowli,ażpomozaikiugóry,przystrojonejestwspanialepoły-
skującymimarmurami,itonietylkopionowepowierzchnieścian,lecztakżecałaposadzka.
Niektórezowychmarmurówtopodobnydoszmaragdówspartańskikamień,podczasgdy
innenaśladująpłomienieognia.Większośćznichmakolorbiały,jednakniejednolity,lecz
złamanyfalistymipasmamibłękituzmieszanegozbielą”
4
.
Szczególnązaciekłośćikonoklastów,którzyzniszczyliChalke,budziłznajdującysię
nazewnątrzbramywizerunekChrystusaPantokratora-ChristosChalkitesńNieoszczędzili
teżzewnętrznychposągówgreckichfilozofów,kolejnychcesarzyiczterechrzeźbprzedsta-
wiającychGorgonęorazjejsiostrySteno,EurialęiMeduzę.
PomieszczeniagwardiipałacowejznajdowałysięwbudynkuonazwieScholaePala-
tinae.GłównąrezydencjącesarskąbyłwpierwszychwiekachcesarstwapałacDafne.Obej-
mowałm.in.Octagon,gdzieulokowanabyłasypialniawładcy.Zsypialniwiodłoprzejście
prowadzącewprostdolożycesarskiej(kathisma)nahipodromie,dziękiczemucesarzmógł
łatwodocieraćtamibraćudziałwigrzyskach.ZapałacemDafneznajdowałsięwłaściwy
ŚwiętyPałaczosobistymikomnatamicesarza.Przylegaładońubieralniacesarska,skar-
biecorazśsalaporodowadlażoncesarskich.Byłtowłaściwieodrębnypawilonwyło-
żonyporfirem.Jegonazwapochodziłaodrzadkiegotypuminerałuskalnegooodcieniu,
którydałpocząteknazwieDpurpura”.Tensegmentkompleksupałacowegowybudo-
3
4
Ibid.,ks.I,10,12-14,s.113.
Ibid.,ks.I,10,15-20,s.113-114.
