Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
EPOKANIETYLKOWSTECZNA
PoglądyPelagiuszazyskałypoparcieuniektórychbiskupów,alewywołałyteżostrąreakcję
ikrytykęśw.Augustyna.OstateczniezostałypotępionejakoherezjaprzezpapieżaInnocen-
tegoIw17r.,anastępnieprzezsynodwKartaginie(418)isobórwEfezie(431).
Nestorianizm
NaturaosobyChrystusastałasięosnowąjednegoznajbardziejzaciętychsporów
międzykilkomanurtamiherezjiareprezentantamichrześcijańskiejortodoksji.Głów-
nymioponentamibyliwnimnestorianieimonofizyci.Twórcanestorianizmu,Nestoriusz,
opierałsięnatekstachEwangelii,wktórychjegozdaniemChrystuswystępujerazjako
człowiek,innymrazemjakoBóg.Uważałwięc,żeChrystuszawieradwienatury.Twierdził
również,żeMaria,żonaJózefa,byłamatkątylkoJezusaczłowieka,copodważałojejkult
jakoMatkiBoga.Nestoriuszproponował,byzastąpićtookreśleniepojęciemMatkiChry-
stusa.TopodejściezostałopotępionenasoborzewEfeziew431r.Natomiastpolemizujący
znimCyrylzAleksandrii,jakoprzedstawicielgłównegonurtuchrześcijaństwa,odrzucał
takąkoncepcjęidomagałsięobłożeniajejanatemą.Gdynestorianizmzostałponownie
potępionyprzezsobórwChalcedonie(451),jegotwórcawycofałsięczęściowozeswych
poglądówitwierdziłpodkoniecżycia,żebyłźlerozumiany,bomówiłnieodwóchosobach,
atylkoodwóchnaturachwjednejosobieChrystusa.
Monofizytyzm
Istotąmonofzytyzmu(gr.mono-pojedynczy,jedyny+physis-ciało)byłostano-
wiskochrystologicznezakładające,odwrotnieniżnestorianizm,żepoziemskiejinkarnacji
Chrystusmiałtylkopojedyncząpostaćstanowiącąodpoczątkusyntezęboskościicech
ludzkichiżejakoBógnieistniejewdwóchnaturach,gdyżjegonaturaboskawchłonęła
naturęludzką.TwórcąmonofizytyzmubyłEutyches(ok.378-454),ostrowystępujący
przeciwNestoriuszowi.Wswychpolemikachtwierdził,żejużwchwilinarodziniwcielenia
sięwkształtludzkidwienaturystworzyływChrystusietylkojedną,jednocześnieludzką
iboską,pojedyncząnaturę.
Messalianie–euchici
Messalianie-zwanirównieżeuchitami,byliwyznawcamiskrajnegomistycyzmu.
IchdoktrynarozwinęłasięwIVw.naterenieSyriiorazPalestynyinegowałaporządek
społecznyihierarchicznyKościołaiwszelkichwładzświeckich,zawieraławzgardęwobec
pracy,atakżesakramentówjakośrodkówwiaryniewystarczających,byosiągnąćzbawienie
zasprawąłaskiBożej.Zapodstawęwiaryuważaliascezę.Kościółpotępiałichnakilku
synodach,aprzedewszystkimpodczassoboruwEfezie(431),codoprowadziłodostop-
niowegozanikusektywVw.,choćjeszczewstuleciunastępnymmessalianiedawaliosobie
znaćnaterenachobjętychaktywnościąnestorianów,dzielącznimniektórezeswych
poglądów.
