Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałII
KSZTAŁTIZDOBIENIE
Epokabrązunietylenadeszła,ile_chciałobysiępowiedzieć_wybuchła.Nastała
onatak,jakbydługotajonepotencjenagleznalazłyujściewnowejdziedziniedziałalności
twórczej.Takiewkażdymraziesprawiatowrażeniedzisiaj,choćzdajemysobiesprawę
zkoniecznościdłuższegodochodzeniadoopanowanianowejtechniki.Otym,żeneolit
współistniałdługozbrązem,wiemydobrze,zdumiewajednakszybkieosiągnięcieperfekcji
wprodukcjibrązów,szybkiedojściedotakwysokiegopoziomu,jakiegonigdyjużpóz
,niejnie
osiągnięto.Wszystkotodajeoczywiścieasumptdorozważańnadtym,czybrązniejest
wChinachimportem,ba,nawetnadtym,czynienastąpiłjakiśnajazdludu,któryprzyniósł
zesobąnowądlategoregionuijużbardzozaawansowanąwrozwojutechnikę.
Odrzućmyzgóryhipotezęonajez
,dzieluduobcego,choćtrzebatuzaznaczyć,żebę-
dziesięonajeszczeniejedenrazbłąkaćwdziejachkulturychińskiej.Abymócnarzucićludom
wbasenieRzekiŻółtejkulturębrązu,ludynajeżdżającemusiałybyreprezentowaćkulturęwyż-
sząniżludypodbijaneczypodbite.Wszystkozaś,cowiemyotamtejszychterenach,wskazuje,
żewłaśniewśrednimbieguRzekiŻółtejtworzyłosięwówczasogniskonajbardziejwtym
rejonierozwiniętejkulturymaterialnej.Ludyokoliczneżyłynaowieleniższympoziomie.
BrązpojawiłsięwChinachpóz
,no,owielepóz
,niejniżwinnychkręgachcywilizacyj-
nych,aleimportemwChinachniejest.Odznaczasięonspecyficznymiizupełnielokalnymi
proporcjamimiędzyilościąużytychdostopupodstawowychmetali,tj.miedziorazcyny,
icharakterystycznymidomieszkamiinnychmetali.Właśniewtechnologiijestchiński.Dlate-
goteżjestdziśuważanyzanajlepszyprzykładowejwędrówkiideiczydyfuzjiidei,któratak
wielkąrolęodgrywawrozwojukulturynaświecie.
Gdysięprzyjrzećterenom,którebyłyniewątpliwąkolebkątejkultury,tj.obszarowi
położonemuwtrójkąciemiastLuoyang_Kaifeng_Anyang,złatwościąprzyjdziestwierdzić,
żekulturatapowstałanaskrzyżowaniuodwiecznychszlakówwiodącychprzezAzjęWschod-
nią.Odpołudniowegozachodudocierałtuwłaśnieprastaryszlak,idącyodwybrzeżydzisiej-
szejBirmyprzezprzełęczeprowadzącekumiastuDaliwdzisiejszejprowincjiYünnan.(Tędy
biegniewybudowanawczasieostatniejwojnysłynnadrogabirmańska,którąszłozaopatrze-
nieipomocsojuszniczadlawalczącychChin.)Szlaktenbiegniekupółnocywschodnim
skrajemWyżynyTybetańskiejiprzełęczamiwgórachQingling,kończącsięuujściarzeki
WeidoHuanghe.Tuteżłączysięonzinnym,któryzziemdzisiejszegopółnocnegoWietna-
muiokolicobecnegoKantonuwiódłdolinamirzekiprzełęczamiwgórachNanlingna
północwzdłużrzekiXiangiprzezrejonjezioraDongtingkubasenowiRzekiŻółtej,skąd
biegłdalejjeszczewzdłużwschodniegoskrajugórTaihangkurówninomMandżurii.Turów-
nieżdocierałszlaknadmorskizrejonuujściarzekiYangziistądwreszciebrałpocząteknaj-
słynniejszyzewszystkichJedwabnySzlak,którymiałsweodgałęzieniaprowadząceprzez
