Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
DylematyzarządzaniakryzysowegowRzeczypospolitejPolskiej
bezpieczeństwa32.Bezpieczeństworozumianewięcjedyniejakobrakzagrożeń,niestanowi
wyłączniegwarancjifizycznegoprzetrwania,leczrównocześniezapewnićmarealizacjęmi-
nimumpozostałychpotrzebspołecznych33.
Wdzisiejszychczasach,charakteryzującychsięszybkimrozwojemcywilizacjiipostępem
technicznym,pojęcienbezpieczeństwo”rozpatrywanejestnadwóchpłaszczyznach.Pierwszą
jestbezpieczeństwowskalimakro,któraobejmujesprawyozasięguglobalnym-całegoświa-
ta,kontynentuczykonkretnegopaństwa.Drugapłaszczyzna,zperspektywyktórejdefiniuje
siębezpieczeństwo,toskalamikroodnoszącasiędosprawdotyczącychnp.społecznościlo-
kalnych,zamieszkującychnp.gminy,powiaty,województwaorazdotyczącakażdegoczłowie-
ka34.Współczesnepojęciebezpieczeństwamaszerszywymiaraniżeliwprzeszłości,obejmuje
wszystkiedziedzinyżycia,gdziemożewystąpićzagrożenieijestwieloaspektowe.Obejmuje
aspektypolityczne,wojskowe,czynnikigospodarczeitechnologiczne,ekologiczne,społeczne
ihumanitarne.Dojegozakresuwłączasięrównieżzachowanienarodowejtożsamościoraz
eksponowanienludzkiegowymiaru”bezpieczeństwa,czyliposzanowaniapodstawowych
prawiswobódobywatelskich.Wielespraw,którewprzeszłościkwalifikowanodowewnętrz-
nychkompetencjipaństwa,stajesięprzedmiotemuregulowańponadnarodowych35.
Rozszerzaniesiępojęciabezpieczeństwaspowodowałowyodrębnieniewielujegoro-
dzajów.WpolskiejliteraturzefunkcjonujegłówniepodziałzaproponowanyprzezRyszar-
daZiębę,którywyodrębniłpięćkryteriówanalitycznych.Sątokryteria:podmiotowe,
przedmiotowe,przestrzenne,czasoweorazsposobuorganizowania.
Pierwszymkryteriumpodziałujestkryteriumpodmiotowe,zgodniezktórymistnie-
jebezpieczeństwowwymiarzewewnętrznymizewnętrznym.Wewnętrznyobszarbezpie-
czeństwadotyczyzapewnieniastabilnościwobrębiekonkretnegopodmiotu,np.wewnątrz
państwa.Analogiczniebezpieczeństwozewnętrznenależyrozumiećjakokształtowaniewa-
runkówodpowiednichdoutrzymaniastabilnościnazewnątrzdanegopodmiotu.Wprzy-
padkupaństwamożeprzyjmowaćpostaćprzeciwdziałaniazagrożeniompowstającympoza
jegogranicami.Obaaspekty:wewnętrznyizewnętrznytworząogólnystanbezpieczeństwa
konkretnegopodmiotu.Zgodniezkryteriumpodmiotowymbezpieczeństwomożnapo-
dzielićtakżenanarodoweimiędzynarodowe.Bezpieczeństwonarodowewedługcytowane-
goautoratoprzedewszystkimzdolnośćzarównopaństwa,jakinaroduorazspołeczeństwa
dozapewnieniapewnościprzetrwania,spójnościterytorialnej,suwerenności,wewnętrz-
nejstabilnościiutrzymaniajakościżyciaobywateli.Zapewnieniezdolnościprzetrwania
kształtowanejestprzezpodejmowaniedziałańnegatywnychipozytywnych.Działaniem
negatywnymjestprzedewszystkimeliminacjazagrożeńocharakterzezewnętrznymiwe-
wnętrznym,zaśdziałaniapozytywnemajązapewnićprzetrwanie,tożsamość,funkcjono-
wanieswobódrozwojowychpaństwainarodu.Bezpieczeństwomiędzynarodowezdaniem
RyszardaZiębynależyrozumiećjakoochronęcałokształturelacjimiędzynarodowychprzed
32
A.Wawrzusiszyn,Teoretyczneaspektybezpieczeństwa,[w:]Studiaimateriały,Wyd.CentrumSzkolenia
StrażyGranicznej,Kętrzyn2009,s.51.
33
B.Wiśniewski,Systembezpieczeństwapaństwa.Kontekstyteoretyczneipraktyczne,WSPol.,Szczytno2013,s.42.
34
B.Bonisławska,Zadaniaadministracjisamorządowej…,s.224.
35
W
.Fehler(red.),Współczesnebezpieczeństwo,WydawnictwoAdamMarszałek,Toruń2003,s.11.
