Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI.Dowód-zagadnieniawprowadzające
Wpostępowaniuprzedsądempierwszejinstancjijestnimmomentorzekania,ponieważ
zgodniezart.316§1k.p.c.sądwydajewyrok,biorączapodstawęstanrzeczyistniejący
wchwilizamknięciarozprawy.Kryteriumpodmiotowesłużyustaleniu,ktojestupraw-
nionydoocenyistnościstanufaktycznego73.Materiałfaktycznyprezentująstrony,ale
wgestiisądunależyokreślenie,którefaktybędąprzedmiotemdowoduzewzględuna
swąistotność74.Natomiastkryteriumprzedmiotowewiążesięzwarunkowąsubsumpcją
polegającąnatym,żesąd,opierającsięnawskazanymprzezstronystaniefaktycznym,
poszukujenormyprawnej,podktórejhipotezęstantenmógłbybyćpociągnięty75.
Istotnośćfaktówjestzatemocenianazpunktuwidzenianormprawamaterialnego.
2.3.Zasadydoświadczeniaorazprawoobcejakoprzedmiot
dowodu
Wdoktryniewskazujesię,żeustaleniefaktówjestniemożliwebezznajomościokre-
ślonychzasaddoświadczenia,któreniejednostkowymifaktamianiprawem,lecz
„okolicznościaminaturyfaktycznej”76imogąstanowićprzedmiotdowodu.Przezzasady
doświadczeniarozumiesięwynikiogólnegoludzkiegodoświadczeniaorazspecjalne
wiadomościzzakresuposzczególnychnaukisztuk,przemysłu,handlu,rzemiosła
iobrotu77.Wsytuacjigdyzasadytepowszechnieznaneiwynikajązcodziennego
doświadczenia,niewymagająudowodnienia,gdyżnależyzałożyć,żeznanerównież
sądowi78.
Zasadydoświadczeniamająnajwiększeznaczenieprzytzw.dowodachprimafacie,
polegającychnawskazaniuzdarzenia,któremogłobyćprzyczynąsprawcząznanego
skutku(najczęściejszkody)„napierwszyrzutoka”
,bezkoniecznościudowadniania
związkuprzyczynowegomiędzyzdarzeniemsprawczymaskutkiem79.Dowódprima
facieniemapodstawyprawnejijestwytworempraktykiprawniczej,stądwdoktrynie
wywołujewielekontrowersji80.Wartośćtegodowodumapraktyczneznaczeniewpostę-
73
A.Skąpski,Ograniczeniadowodzenia...,s.18.
74
A.Skąpski,Ograniczeniadowodzenia...,s.19.
75
A.Skąpski,Ograniczeniadowodzenia...,s.19.
76
Por.J.Klich-Rump,Podstawafaktyczna...,s.26;K.Piasecki,Postępowaniesporne...,s.237;K.Piasecki,
Zasadydoświadczeniawprocesiecywilnym,NP1973/2,s.188.
77
Por.J.Klich-Rump,Podstawafaktyczna...,s.26;W
.Siedlecki[w:]Postępowaniecywilne...,red.W
.Sied-
lecki,Z.Świeboda,s.229.
78
J.Klich-Rump,Podstawafaktyczna...,s.26.
79
TakierozumieniedowoduprimafaciezaproponowałS.Stefaniak,Dowódprimafaciewprocesie
cywilnym,NP1970/10,s.1456.
80
ZdecydowanymprzeciwnikiemstosowaniadowoduprimafaciejestK.Piasecki(Dowódprimafacie
wprocesiecywilnymimiędzynarodowymprocesiecywilnym[w:]Studiazprocesucywilnego,Katowice1986,
s.156in.orazPraktykadowoduprimafaciewprocesachmankowych,NP1960/1,s.50in.),którypodkreśla,
żedowódtegorodzajuprowadzidouprawdopodobnieniadowodzonejtezy,aniejejudowodnieniaoraz
zmieniaustawoweregułyciężarudowodu,atakżeograniczazasadęswobodnejocenydowodów.Dogrona