Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Dowód-zagadnieniawprowadzające
13
RozdziałI
DOWÓDZAGADNIENIAWPROWADZAJĄCE
1.Pojęciedowodu
Termin„dowód”-zarównowjęzykupotocznym,jakiprawnymorazprawniczym
-jestpojęciemniezwyklepojemnymtreściowoiwieloznacznym.Brakdefinicjile-
galnejdowoduprowadzidozróżnicowaniapoglądówwzakresieprzyjęciajednolitego
rozumieniategoterminu.Wokresiemiędzywojennymprzytaczanodefinicjędowodu
stworzonąprzezJ.Benthama,któryokreśliłgojako„faktwdomniemaniuprawdziwy,
którymasłużyćzapodstawędowiarywistnienielubnieistnieniedrugiegofaktu”1.
Innymisłowy,dowódpoleganaumiejętnościprawidłowegownioskowaniaojednym
fakcienapodstawiedrugiego.PojęciedowoduprzedstawioneprzezJ.Benthamastałosię
podstawądorozwijaniawdoktrynieprawaprocesowegoinnychdefinicjitegoterminu.
Naukształtowanieróżnegorozumieniadowoduwnauceprawaprocesowegocywilnego
dużywpływmiałykoncepcjekarnoprocesoweprzyjmującerozmaiteznaczeniadowodu.
Nadtowpostępowaniusądowymsplatająsiędwaelementy:argumentacjazwiązana
zpojęciemdowoduwznaczeniupsychologicznymorazdowódwujęciulogicznym,
czyliwykazywanieprawdziwościtwierdzeńofaktachnapodstawierozumowania2.
1.1.Dowódwznaczeniupsychologicznymilogicznym
Dowódwsensiepsychologicznymjestwliteraturzeokreślanyjakozespółoznajmień
mówionychipisanych,któryzmierzadowzbudzeniauosobykompetentnejuzasad-
nionegoprzekonaniaoistnieniufaktualbooprawdziwościokreślonegotwierdzenia3.
Czynnośćtazwanajestargumentacją,ajejposzczególneczłony-argumentami4.Wza-
leżnościodkontaktuprzekonywanejosobyzfaktemdowódmożebyćbezpośredni,jeśli
1J.Bentham,Traktatodowodachsądowych...,s.21.
2Por.W
.Berutowicz,Postępowaniecywilnewzarysie,Warszawa1978,s.143;J.Klich-Rump,Podstawa
faktycznarozstrzygnięciasądowegowprocesiecywilnym,Warszawa1977,s.14.
3T.Czyżewski,Filozofanarozdrożu,Warszawa1965,s.97.
4T.Czyżewski,Filozofa...,s.100-101.