Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI:Założeniateoretyczneł
szymzagadnieniemwydajesiękwestiapoczuciaDwięzirodzinnej”odczuwanej
przezjejposzczególnychczłonków:DJakwrodzinieludzkiejźródłemzwiązków
bywapochodzenieodwspólnegoprzodka—[ł]naplanpierwszywysuwasię
stosunekdoznanego,prototypowegohipotekstu,wzajemnezaśpowiązaniasą
pochodneifakultatywne.Bywaitak,żeoprzynależnościdorodzinydecyduje
wspólnygenotyprozpoznawalnytakżewtedy
,gdyoprotoplaścienicniewia-
domo,asamikrewnipotracilisięzoczuiniemająpojęciaoswoimistnieniu.
Jednakwgrupierodzinnejnaturalnąrzecząjestświadomeprzejmowaniedzie-
dzictwaizagęszczone—harmonijnelubkonfliktowe—stosunkipomiędzy
krewniakami.Każdyznichstajeniejakoprzedpotrzebąsamookreśleniasię
wobecrodzinyjakocałościiwobecposzczególnychjejczłonków”32.
WmoimprzekonaniukategoriąDrodzina”możnasensownieoperowaćtyl-
kowodniesieniudokorpusutekstówukształtowanychwramachokreślonego
kręgukulturowego.Przyjmujętubowiem—zainspirowanąspostrzeżeniami
JanaAdamusa—sugestięWojciechaKautegooistnieniuzależnościpomiędzy
Dspecyfiką”myślisyntetycznejwzakresiedziejówPolskiawłaściwościami
narodowejkulturyinarodowegodziedzictwaPolaków33.Tousuwazobszaru
rozważańtekstypowstałepozaramamitejżekultury
,tzn.wpraktyceDproduk-
ty”historiografiiobcych.Właśniedlategopoleobserwacjiprocesudialogowego
intencjonalniezawęziłamdotekstówpolskojęzycznych,którychautorzypoczu-
walisiędobyciaPolakami.Wichwypadkuwrozpatrywanymokresiebędzie-
mymiećzpewnościądoczynieniazarównozpowstaniemDprototypowego
hipotekstu”,jakrównieżzestanemniespotykanegojużpóźniejDzagęszczenia”
tejseriibędącegoodpowiedziąnaówczesnespołecznezapotrzebowanie,wy-
nikającezkoleiniewątpliwiezwyjątkowejsytuacjinarodupolskiegowtym
czasie.Wydajesięwięc,iżzperspektywyśledzeniadialogowościwypowiedzi
takistanrzeczyjestbardzokorzystny
.
Czaswięcnakonkretyzacjęwyjściowychzałożeń.Moimpunktemwyjścia
jestteza,iżodmomentunarodzinnaukowejhistoriografiiwPolsceprzezcały
okreszaborówtoczyłasięwjejobrębiewieloaspektowadebata—swoisty
dialognatematpolskiejprzeszłości.Zasadniczeforumtegodialogustanowiły
praceocharakterzeDsyntetycznym”,dającemożliwośćDpanoramicznego”wi-
32J.Abramowska:Serietematyczneł,s.44—45,podkr.—D.M.-P.
33
DTrzebazatemzrozumieć—pisałAdamus—żeproblematykasyntetycznaniezależy
odnas,leczjestnamnarzuconaalboprzezistotęrzeczy
,alboconajmniejprzezhistorię
polskiejsyntezy
,przezjejuwarunkowaniahistoryczne”.J.Adamus:Okierunkachpolskiej
myślił,s.42,podkr.—D.M.-P.Por.ibidem,s.38;Idem:Monarchizmirepublikanizm..,s.37,
155—156;W
.Kaute:SyntezadziejówPolskiMichałaBobrzyńskiego.Katowice1993,s.101—
102;Idem:ProblemysyntezydziejówPolskiwpoglądachhistoriograficzno‑metodologicznych
JanaAdamusa.DCzasopismoPrawno-Historyczne”1997,T
.69,z.1—2,s.205—207ipas‑
sim.Por.A.F.Grabski:Teoretyczno‑metodologicznerefleksjeJanaAdamusaijegokoncepcje
historiograficzne.DCzasopismoPrawno-Historyczne”1997,T
.69,z.1—2,s.175—193.
