Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dialogibadaniehistoriograficzne
15
tać:Jakiestanowiskoprzeważałowówczesnejpolskiejhistoriografii?Ciekawe
będzierównieżukazaniekonkretnychnastawieńiszczegółowychargumentów
właściwychhistorykomwypowiadającymsięwtychkwestiach.Interesujące
teżbędąodpowiedzinanastępującepytania:1)Wjakisposób,wdobiegrun-
tującychsięświadomościnarodowychizmagańnacjonalizmów,polskahisto-
riografiaDwalczyła”(zakładającoczywiście,żeistotniewalczyła)opolskość
ŚląskaiDdusze”Ślązaków?oraz:2)Czy
,ajeślitak,towjakimstopniupolskie
narracjesyntetyczneprzygotowałymentalniePolakówipoczuwającychsiędo
polskościmieszkańcówŚląskadowydarzeńzlat1919—1921,któreprzeszły
dohistoriipodnazwąpowstańśląskich?
Kolejnymzelementówprzemawiającychzauczynieniemśląskichwątków
przedmiotemanalizybyłazpewnościąokoliczność,iżwswoichdziejachpro-
wincjataprzechodziławielceskomplikowanekoleje.Niemachybadrugiej
takiejkrainy
,złączonejściślezhistoriąPolski,któramogłabysięwykazaćtak
znacznąróżnorodnościąpolitycznychprzynależności:polską,czeską,węgier-
ską,austriacką,pruską,niemiecką.Tepolityczneafiliacjemusiałyzpewnością
rzutowaćtakżenazróżnicowanepostrzeganieŚląskaprzezhistoryków
.Można
więczałożyć,żewrozpatrywanychnarracjachbędziemymiećdoczynienia
niezjednymmodelem,Dkanonem”pisaniaotymregionie,aleprzynajmniej
zkilkomaróżnymisposobamijegoujmowania,wktórychprzedstawianezo-
stanąodmiennekoncepcjewyjaśnianiajegolosówczyprezentowaneodmienne
ocenyzwiązanychznimwydarzeńiosób.Innymisłowy
,możnasięspodziewać
bogatejizróżnicowanejDofertyinterpretacyjnej”wzakresieprezentowania
dziejówŚląska.PowinnowięcbyćmożliweukazaniepewnejDgryinterpretacji”
wramachtejtematyki.Wzwiązkuztymbędziemożnapokusićsięowska-
zaniejakichśjejprawidłowości,zasadiwewnętrznejdynamiki.Ztegowięc
powoduŚląskwydawałsiębadaczowimyślihistorycznejniezwykleobiecują-
cymprzedmiotemdociekań.
Dialogibadaniehistoriograficzne
WyspecyfikowanywniniejszymstudiumzbiórwypowiedzioŚląsku,za-
wartywnarracjachsyntetycznychdobyzaborów,chciałabymzatemukazać
podobniejakliterat—wwieluwypadkachniemógłnapisaćpewnychrzeczyDwprost”,ale
zapośrednictwemaluzji,szyfrówmetaforycznych,przedstawiałswojestanowisko,punkt
widzenia.Por.J.Sławiński:Dzieło,język,tradycja.Kraków1998,s.38—39,atakżeA.Mar-
tuszewska:Porozumieniezczytelnikiem(O„ezopowym”językupowieścipozytywistycznej).
W:Problemyodbioruiodbiorcy.Red.T
.Bujnicki,J.Sławiński.Wrocław—Warszawa—Kra-
ków—Gdańsk1977,s.197—213.
