Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wątkiśląskiejakowyspecyfikowanyprzedmiotł
13
historycznegopiśmiennictwa.Rejestracjaniewyczerpujejednakzasadniczych
celówmoichbadań.Znaczniebardziejinteresującewydawałomisiębowiem
rozpoznaniedynamicznegoprocesuichkształtowaniasięiprzemian.Wzwiąz-
kuztymwkolejnychrozdziałachśledzę,jakewoluowałowtedypisanieodzie-
jachŚląskawwymiarzezakresumiejscapoświęcanegomunakartachbadanych
dzieł,preferowanejproblematyki,awreszcieDgryinterpretacji”proponowa-
nychczytoprzezposzczególnychautorów,czyprzezokreślonenurty(szkoły)
wramachpolskiegodziejopisarstwa.
Wybórjakodziedzinybadaniawłaśniezagadnieńśląskichwymagapewnego
szerszegouzasadnieniaiwyjaśnienia.Złożyłosięnatokilkaprzynajmniejpo-
wodów
.Przedewszystkimistotnaoczywiściebyłatuokoliczność,żedziejetej
dzielnicyniedoczekałysiędotejporyodrębnejrefleksjipoświęconejsposobom
ichprzedstawianiawhistoriografii.WopracowaniachKazimierzaBartkiewicza,
śledzącegoujęciaobszarównadodrzańskichwpolskiejmyślihistorycznej(stano-
wiącychniewątpliwienajbardziejdotejporyznaczącywkładwinteresującąnas
problematykę),historiograficznyobrazŚląskaDroztapiasię”wszerszympejzażu
tzw
.ZiemZachodnich.Cowięcej,autortenkoncentrowałswojerozważania
głównienapiśmiennictwaepokiOświecenia15.Wmoimnatomiastprzekona-
niusprawaŚląskajaknajbardziejzasługujenaoddzielnepotraktowanieito
konieczniewszerszejperspektywieczasowej.Doprowadzającrefleksjędokońca
epokizaborów,uzyskujemycałościowywglądwpostrzeganietegoobszaruprzez
polskichhistorykówwtakspecyficznymdlanarodowejhistorii(itymsamym
dlanarodowejhistoriografii)okresiebrakupaństwowości.Dopierowówczas
możnasiępokusićopostawieniepytańodnoszącychsiędofunkcjispołecznej
pełnionejprzezhistoriografięwodniesieniudotejnadodrzańskiejkrainy
.
Zawartywpiśmiennictwiehistorycznymobraz
16
Śląskawznaczącejmierze
rzutowaćmusiałnapostrzeganietejprowincjiprzezszerokiekręgiPolaków
(wkażdymrazietychnarodowobardziejsamoświadomych).Treściwnim
przekazywane—zwłaszczaprzezwiodącąjegogałąź,jakąstanowiłynarracje
15K.Bartkiewicz:Ziemienadodrzańskiewmyślihistoryczno‑politycznejł;Idem:Zwrot
kuziemiomzachodnimwmyślihistoryczno‑politycznejpolskiegoOświecenia.DPrzeglądLubu-
ski”,1980,R.9,nr1—2,s.3—16;Zob.teżIdem:ObrazdziejówojczystychłPozatęepokę
wykraczateksttraktującyoobecnościzagadnieńśląskichwpublicystyce,korespondencji
itwórczościhistorycznejJoachimaLelewela.K.Bartkiewicz:ProblematykaśląskauLelewela.
W:Idem:MyślhistorycznawPolscenowożytnejł,s.157—170.
16PojęciaDobraz”używamwsensiezaproponowanymprzezTopolskiegowpracyTeo‑
riawiedzyhistorycznej:DNarracjahistoryczna[ł]składasięzezdańhistorycznychiztzw
.
obrazówhistorycznych.Teostatniesązbiorami(ciągami)wewnętrzniepowiązanychzdań.
Możetuwchodzićwgrępowiązanieakcją,leczrównieżtym,żezdaniaskładającesięna
obrazopisująwsumiepewnątreściowącałośćocharakterzestrukturalnym.Artykułu-
jąone,rzeczjasna,tylkoczęśćwiedzyprzezhistorykapomyślanejlub,inaczejmówiąc,
wyobrażanegosobieprzezeńobrazu,któryzkoleimógłbyzostaćidealnieodebranyprzez
czytelnika(słuchaczaitp.)przyzałożeniutejsamejuniegowyobraźni”.J.Topolski:Teoria
