Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚRODKICIENIUJĄCE
7
WydłużenieodstępuPQ.
Możliwypełnyblokprzedsionkowo-komorowy.
PoszerzeniezespołuQRS.
SpłaszczenielubinwersjazałamkaT.
ObniżenieodcinkaS-T.
WydłużenieczasuQ-T.
Działanieosmotyczneśrodkówcieniującychpole-
ganazmniejszeniuobjętościielastycznościkrwinek
czerwonych,coprowadzidoichzaklinowaniawpłuc-
nychnaczyniachwłosowatychiwefekcieutrudnia
przepływpłucnyizwiększaciśnieniewtętnicypłuc-
nej.Jednocześniedochodzidospadkuciśnieniaobwo-
dowego.Efekttenjestnajwyraźniejwidocznypopoda-
niuwbolusiedużychdawekśrodkówcieniującychdo
prawegosercalubdożylnie.Czynnikiemobciążającym
jestpierwotniepodwyższoneciśnieniewtętnicypłuc-
nej.
DZIAŁANIENAOŚRODKOWYUKŁAD
NERWOWY
Działaniechemotoksyczneorazwysokaosmolalność
środkówcieniującychuszkadzakomórkiśródbłonka
naczyniowego,zwiększającprzepuszczalnośćbariery
krew–mózg.
Nawystąpienieobjawówniepożądanychzestrony
ośrodkowegoukładunerwowegomająrównieżwpływ:
zwiększenielepkościkrwi,
czaskontaktusubstancjiześcianąnaczynia(szcze-
gólniewobszarachozmniejszonejfizjologicznie
szczelnościbarierykrew–mózg:polenajdalsze,
podwzgórze,przysadka,zwojerdzeniowe).
Wwynikutegopojawiająsię:
nudności,
wymioty,
zaburzeniaczynnościośrodkaoddechowego(za-
stójwkrążeniupłucnymzobrzękiempłuc)i/lub
krążeniowego(migotaniekomórlubzatrzymanie
czynnościserca),
obniżenieproguwyzwalaniareakcjidrgawkowych.
REAKCJEIMMUNOLOGICZNE
Wprzypadkupierwszegopodaniaśrodkacieniującego
możewystąpićtylkoreakcjakrzyżowa.
Środkicieniującemogą:
wywołaćreakcjeanafilaktyczne,
aktywowaćukładdopełniacza,
oddziaływaćnaukładkrzepnięciaifibrynolizy,
wpływaćnaośrodkowyukładnerwowy(prawdo-
podobnierównieżreakcjepsychiczne),
bezpośredniouwalniaćmediatory(np.histami-
nę).
DZIAŁANIENEFROTOKSYCZNE
Jonoweśrodkicieniującewpływajądepresyjniena
czynnośćwydalnicząnerek,zwłaszczawokresieroz-
wojowym.Podonaczyniowymichpodaniu,zwłaszcza
bezpośredniodotętnicynerkowej,pojawiasięprote-
inuria.Jesttotakzwanyosmotycznyzespółnerczyco-
wy,którywywołujedużakoncentracjasilnieosmotycz-
nieczynnychzwiązkówwkanalikachproksymalnych
nefronu.Związkitepowodująbrakresorpcjizwrotnej
substancjibiałkowych,któreuległyfiltracjiwkłębusz-
kunerkowym.
Donaczyniowepodanieśrodkówcieniujących
możespowodowaćnefropatiępokontrastową,czyli
stan,wktórymdochodzidozwiększeniastężeniakre-
atyninyo0,5mg/dlluboponad25%wstosunkudo
wartościwyjściowych.Nefropatiapokontrastowaroz-
wijasię24–48godzinpodożylnympodaniuśrodka
cieniującego.Nieprawidłowewartościstężeniakreaty-
ninyosiągająswójszczytmiędzy5.a7.dobą.Najczę-
ściejnieprawidłowościteustępująpo3tygodniach.
Czynnikizwiększająceryzykouszkodzenianerek:
Odwodnienie.
Stężeniekreatyninyprzeddożylnympodaniem
środkacieniującego>132pmol/l(1,5mg/dl).
Podaniewięcejniż2–3ml/kgmc.jonowegośrod-
kacieniującegolub5ml/kgmc.niejonowegośrod-
kacieniującego.
Powtórnepodanieśrodkacieniującegoprzedupły-
wem48godzin.
Chorobynerek(wywiad),lekinefrotoksyczne.
Cukrzyca.
Paraproteinemie.
Chorobyukładukrążenia,nadciśnienie.
Przejściowahipotensjai/lubniedokrwienienerek,
wtymkrwotok.
Hiperurykemiaistosowanielekówmoczopęd-
nych.
39
