Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3
ULTRASONOGRAFIA
MichałElwertowski
Ultrasonografiadziękiłatwejdostępności,relatywnie
niskiemukosztowiwykonaniaorazmożliwościpo-
wtarzaniabadaniastałasięnieodzownymelementem
diagnostykigastroenterologicznej.Jesttonajczęściej
wykonywanebadanieobrazowe,odktóregorozpo-
czynasięposzukiwanieprzyczynydolegliwości.Stały
postęptechnicznyaparaturyzwiązanyzrozwojem
elektroniki,nowetechnikiprezentacjizarównoob-
razu,jakiprzepływównaczyniowychotwierającoraz
tonowszemożliwościprowadzeniaprecyzyjnejiwol-
nejodbłędówdiagnostyki.Obciążeniemmetodyjest
małapowtarzalność,koniecznośćnatychmiastowego
stawianiarozpoznania,nawetjeśliniemamożliwości
konsultacji,orazfakt,żedoprowadzeniawiarygodnej
diagnostykiróżnicowejkoniecznejestdoświadczenie
klinicznei„opatrzenie”wsubtelnychniekiedyszcze-
gółachobrazu.Brakoddziaływaniabiologicznego
powoduje,żemetodajestidealnadomonitorowania
wielkościuwidocznionych(równieżinnymimetoda-
mi)zmian.
Badanierozpoczynasięzwykleodocenywątro-
by.Wwiększościprzypadkówzmianyliterozpozna-
newbadaniuultrasonograficznymweryfikowanesą
zapomocątomografiikomputerowej,któraczęsto
pozwalapostawićwiarygodnerozpoznanie.Dalsze
monitorowaniewielkościzmianpowinnonależećdo
ultrasonografiizewzględunabrakdziałańubocznych.
Badanietojestszczególnieprzydatnewocenieniepra-
widłowychzbiornikówpłynu–umożliwiawykrycie
nawetniewielkichtorbieliiichróżnicowaniezdrob-
nyminaczyniakami.Guzylitewątroby,wzależności
odetiologii,charakteryzująsięspecyficznymunaczy-
nieniem,któreumożliwiadiagnostykęróżnicową.
Wprzypadkuschorzeńmiąższowychultrasonografia
pozwalanietylkoocenićuszkodzeniatkankiwątrobo-
wej–stłuszczenie,włóknienie,przebudowamarska,
aleprzedewszystkimprzepływywnaczyniachwątro-
bowych.Możliwejestrównieżmonitorowaniezmian
prędkościprzepływuwnaczyniachguzaorazwtętni-
cywątrobowejwprzebieguzmianchorobowych.
Wrozpoznawaniuschorzeńpęcherzykażółcio-
wegoidrógżółciowychultrasonografiajestbadaniem
najważniejszym.Umożliwiaonorozpoznanieostrego
iprzewlekłegostanuzapalnego.Tomografiakompu-
terowapozwalauwidocznić5%złogówcholesterolo-
wychi50%złogówpigmentowych,podczasgdysku-
tecznośćbadaniaultrasonograficznegowynosiponad
98%,przyczymograniczeniadotycząumiejętności
badającego,anieaparatury.Podobneróżnicewystę-
pująprzyrozpoznawaniupolipów/grudekcholeste-
rolowychumiejscowionychwścianachpęcherzyka.
Ultrasonografiaumożliwiaocenęwymiarówpolipa,
ewentualnegounaczynienia,monitorowaniezmian
wielkościguzkawczasie,pozwalauniknąćwiększości
niepotrzebnychoperacji.Należypamiętać,żewyko-
naniecholecystektomiiumłodejosobywprzypadku
bezobjawowejpatologiijestzabiegiemzwiększającyn
kosztleczeniaiskracającymżycie.
Ocenaultrasonograficznapatologiitrzustkizależy
przedewszystkimodmasyciałapacjenta.JeśliBMIjest
prawidłowe,ultrasonografiapozwalauwidocznićnie-
malwszystkiepatologie.Nadwaga,dużailośćgazów
wjelitachorazbadaniabezpośredniopozabiegach
operacyjnychograniczająskutecznośćmetody(niesą
tojednocześnieograniczeniadlatomografiikompu-
terowej).Ultrasonografiaumożliwiaciągłe,dowolnie
częstemonitorowaniezmianzapalnych–obrzęku,
nieprawidłowychzbiornikówpłynuwprzypadkach
ostregozapaleniatrzustki,torbielipozapalnych(do
50%niepowikłanychtorbielirzekomychulegasamo-
istnejresorpcji).Wprzypadkuprzewlekłegozapalenia
trzustkibadanietopozwalauwidocznićzłogibiałko-
wewprzewodzieWirsunga,ocenićwielkościnarządu
izwapnieńwjegoobrębie.Wprzypadkuguzówlitych
ultrasonografiaumożliwiastwierdzenierakagruczoło-
wegowewczesnejfazienacieku,kiedyniepowoduje
onjeszczepowiększenianarząduinaciekaniaotacza-
jącychstruktur.Wprzypadkachniewielkichguzów
hormonalnieczynnych(głównieinsulinoma)endoul-
trasonografiajestnajczulsząmetodądiagnostyczną.
Osobnymzagadnieniemjestocenastrukturprze-
wodupokarmowego.Wobrębieżołądkaultrasonogra-
fiapozwalauwidocznićzmianyzapalneprzebiegające
zobrzękiembłonyśluzowej,nadmiernymwydziela-
niemsokówżołądkowychiwiększychnaciekówno-
wotworowych.Badaniemożeodgrywaćistotnąrolę
19
