Diagnostyka laboratoryjna w dietetyce

Lucyna Ostrowska, Karolina Orywal, Ewa Stefańska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-23288-7

DOI:

https://doi.org/10.53271/2023.143

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

438

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Ostrowska, Lucyna; Orywal, Karolina; Stefańska, Ewa. Diagnostyka laboratoryjna w dietetyce. Red. Ostrowska, Lucyna . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2023, 438 s. ISBN 978-83-01-23288-7, doi: https://doi.org/10.53271/2023.143

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Ostrowska, L.

A1 Orywal, K.

A1 Stefańska, E.

A2 Ostrowska, L.

T1 Diagnostyka laboratoryjna w dietetyce

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

PP Warszawa

YR 2023

SN 978-83-01-23288-7

DOI https://doi.org/10.53271/2023.143

Bibliografia BibTex:

@Book{ 299091, author = "Ostrowska, Lucyna and Orywal, Karolina and Stefańska, Ewa", editor = "Ostrowska, Lucyna", title = "Diagnostyka laboratoryjna w dietetyce", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2023", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-23288-7", doi = "https://doi.org/10.53271/2023.143" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Ostrowska, Lucyna

AU - Orywal, Karolina

AU - Stefańska, Ewa

ED - Ostrowska, Lucyna

TI - Diagnostyka laboratoryjna w dietetyce

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY - Warszawa

PY - 2023

SN - 978-83-01-23288-7

ER -

DOI - https://doi.org/10.53271/2023.143

Netografia (standard APA):

Ostrowska, Lucyna; Orywal, Karolina; Stefańska, Ewa. Red. Ostrowska, Lucyna. Diagnostyka laboratoryjna w dietetyce [baza danych online] Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2023 [dostęp: 14 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/diagnostyka-laboratoryjna-w-dietetyce-lucyna-ostrowska-karolina-299091. doi: https://doi.org/10.53271/2023.143

otyłość, dietetyka, zaburzenia odżywiania, dietoterapia, choroby metaboliczne, diagnostyka laboratoryjna w dietetyce, niedobory żywieniowe

Zrozumienie i wykorzystanie w praktyce wyników badań laboratoryjnych jest jedną z bardzo ważnych umiejętności każdego dietetyka. Dzięki tej publikacji Czytelnicy mogą poznać aktualny stan wiedzy dotyczący zarówno diagnostyki, jak i dietoterapii wy...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-23288-7

DOI:

https://doi.org/10.53271/2023.143

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

438

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa12
1.1. Krew jako materiał diagnostyczny14
1. Materiał do badań laboratoryjnych – Karolina Orywal14
I. WSTĘP14
1.2. Mocz jako materiał diagnostyczny16
1.3. Inne materiały diagnostyczne16
2.1. Zmienność biologiczna18
2. Wpływ czynników przedanalitycznych na wynik badania laboratoryjnego – Karolina Orywal18
2.2. Zmienność przedanalityczna związana z przygotowaniem materiału do badań laboratoryjnych20
3. Interpretacja wyniku badania laboratoryjnego – Karolina Orywal22
4.1. Definicja i przyczyny zaburzeń wodno-elektrolitowych24
4. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej – Lucyna Ostrowska, Karolina Orywal, Ewa Stefańska24
II. DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA WYBRANYCH CHORÓB I STANÓW KLINICZNYCH24
4.2. Podstawy diagnostyki zaburzeń wodno-elektrolitowych29
4.2.1. Ocena składu elektrolitowego osocza krwi29
4.2.2. Luka anionowa32
4.2.3. Osmolalność surowicy i moczu32
4.2.4. Stężenie białka w surowicy krwi33
4.2.5. Morfologia krwi obwodowej33
4.2.6. Badanie ogólne moczu33
4.3. Podstawowe zalecenia żywieniowe, bilans wodny35
4.3.1. Bilans wodny, rodzaje wód35
4.3.2. Postępowanie przy odwodnieniu/przewodnieniu40
5.1. Definicja i przyczyny zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej42
5. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej – Lucyna Ostrowska, Karolina Orywal, Ewa Stefańska42
5.2. Podstawy diagnostyki zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej45
5.2.1. Gazometria i równowaga kwasowo-zasadowa krwi47
5.2.2. Stężenie elektrolitów49
5.2.3. Luka anionowa50
5.3. Podstawowe zalecenia żywieniowe w zaburzeniach równowagi kwasowo-zasadowej50
6.1. Rodzaje niedoborów żywieniowych54
6.1.1. Niedokrwistości (z niedoboru Fe i Cu oraz z niedoboru witaminy B₁₂ i kwasu foliowego)54
6. Niedobory żywieniowe – Lucyna Ostrowska, Karolina Orywal, Ewa Stefańska54
6.1.2. Niedobory składników mineralnych58
6.1.3. Niedobory witamin64
6.2. Diagnostyka laboratoryjna niedoborów żywieniowych70
6.2.1. Morfologia krwi obwodowej70
6.2.2. Wskaźniki biochemiczne niedoboru wapnia77
6.2.3. Wskaźniki biochemiczne niedoboru fosforu79
6.2.4. Wskaźniki biochemiczne niedoboru magnezu80
6.2.5. Wskaźniki biochemiczne niedoboru żelaza80
6.2.6. Diagnostyka laboratoryjna niedoboru pierwiastków śladowych82
6.2.7. Diagnostyka laboratoryjna niedoboru witamin83
6.3. Podstawowe zalecenia w niedoborach żywieniowych85
6.3.1. Niedobory wybranych składników pokarmowych a niedokrwistość85
6.3.2. Makro- i mikroelementy93
6.3.3. Witaminy109
7.1. Rodzaje niedożywienia, rozpoznanie126
7. Niedożywienie – Lucyna Ostrowska, Karolina Orywal, Ewa Stefańska126
7.2. Diagnostyka laboratoryjna niedożywienia130
7.2.1. Stężenie albuminy w surowicy krwi130
7.2.2. Stężenie prealbuminy (transtyretyny) w surowicy krwi131
7.2.3. Stężenie transferyny w surowicy krwi131
7.2.4. Białko wiążące retinol (RBP)132
7.2.5. Insulinopodobny czynnik wzrostu 1 (IGF-1)132
7.2.6. Całkowita liczba limfocytów (CLL)132
7.2.7. Wyliczane wskaźniki stanu niedożywienia132
7.3. Podstawowe zasady dietoterapii w niedożywieniu133
7.3.1. Leczenie żywieniowe dojelitowe drogą sztuczną142
7.3.2. Żywienie pozajelitowe143
8.1. Definicja i powikłania otyłości148
8. Otyłość – Lucyna Ostrowska, Karolina Orywal, Ewa Stefańska148
8.2. Diagnostyka laboratoryjna otyłości i jej powikłań154
8.2.1. Profil lipidowy154
8.2.2. Glikemia155
8.2.3. Aktywność aminotransferazy alaninowej (ALT) i asparaginianowej (AST)156
8.2.4. Diagnostyka zaburzeń funkcji tarczycy u osób otyłych156
8.2.5. Diagnostyka zaburzeń funkcji nadnerczy u osób otyłych156
8.3. Podstawowe zasady dietoterapii w leczeniu otyłości159
9.1. Zaburzenia odżywiania związane z utratą masy ciała166
9.1.1. Anoreksja166
9. Zaburzenia odżywiania – Magdalena Lech, Karolina Orywal, Napoleon Waszkiewicz166
9.1.2. Syndrom gotowości anorektycznej (SGA)169
9.1.3. Ortoreksja170
9.1.4. Bulimia172
9.1.5. Bigoreksja174
9.1.6. ARFID175
9.2. Zaburzenia odżywiania związane ze wzrostem masy ciała176
9.2.1. Zespół kompulsywnego jedzenia (BED)176
9.2.2. Syndrom jedzenia nocnego (NES)178
9.2.3. Uzależnienie od jedzenia179
9.3. Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń odżywiania180
9.4. Podstawowe zasady dietoterapii w zaburzeniach odżywiania184
9.4.1. Anoreksja184
9.4.2. Syndrom gotowości anorektycznej (SGA)187
9.4.3. Ortoreksja188
9.4.4. Bulimia189
9.4.5. Bigoreksja191
9.4.6. ARFID191
9.4.7. Zespół kompulsywnego jedzenia (BED)192
9.4.8. Syndrom jedzenia nocnego (NES)194
9.4.9. Uzależnienie od jedzenia194
10.1. Cukrzyca typu 2198
10.1.1. Epidemiologia i patogeneza cukrzycy typu 2198
10. Choroby metaboliczne – Lucyna Ostrowska, Karolina Orywal, Ewa Stefańska198
10.1.2. Diagnostyka laboratoryjna cukrzycy typu 2201
10.1.3. Podstawowe zasady dietoterapii cukrzycy typu 2209
10.2. Zaburzenia gospodarki lipidowej219
10.2.1. Podział, etiologia i patogeneza dyslipidemii219
10.2.2. Diagnostyka laboratoryjna dyslipidemii223
10.2.3. Zalecenia żywieniowe w zaburzeniach gospodarki lipidowej227
10.3. Dna moczanowa238
10.3.1. Etiologia i patogeneza dny moczanowej238
10.3.2. Diagnostyka laboratoryjna dny moczanowej242
10.3.3. Podstawowe zalecenia żywieniowe w leczeniu dny moczanowej246
10.4. Osteoporoza251
10.4.1. Etiologia i patogeneza osteoporozy251
10.4.2. Diagnostyka laboratoryjna osteoporozy255
10.4.3. Podstawowe zasady terapii dietetycznej w osteoporozie261
11.1. Choroba niedokrwienna serca i zawał mięśnia sercowego272
11.1.1. Etiologia i patogeneza choroby niedokrwiennej serca i zawału mięśnia sercowego272
11. Choroby układu sercowo-naczyniowego – Lucyna Ostrowska, Karolina Orywal, Ewa Stefańska272
11.1.2. Podstawy diagnostyki laboratoryjnej choroby niedokrwiennej serca i zawału mięśnia sercowego275
11.1.3. Podstawowe zalecenia żywieniowe w dietoterapii choroby niedokrwiennej serca i po zawale mięśnia sercowego279
11.2. Przewlekła niewydolność serca285
11.2.1. Etiologia i patogeneza przewlekłej niewydolności serca285
11.2.2. Podstawy diagnostyki laboratoryjnej przewlekłej niewydolności serca288
11.2.3. Podstawowe zalecenia żywieniowe w przewlekłej niewydolności serca291
11.3. Nadciśnienie tętnicze295
11.3.1. Etiologia i patogeneza nadciśnienia tętniczego (choroby towarzyszące)295
11.3.2. Podstawy diagnostyki laboratoryjnej nadciśnienia tętniczego i chorób współistniejących299
11.3.3. Podstawowe zalecenia żywieniowe w nadciśnieniu tętniczym302
12.1. Choroby trzustki309
12.1.1. Etiologia i patogeneza chorób trzustki309
12. Choroby układu pokarmowego – Lucyna Ostrowska, Karolina Orywal, Ewa Stefańska309
12.1.2. Podstawy diagnostyki laboratoryjnej chorób trzustki315
12.1.3. Podstawowe zalecenia żywieniowe w chorobach trzustki320
12.2. Choroby wątroby329
12.2.1. Etiologia i patogeneza chorób wątroby i dróg żółciowych329
12.2.2. Podstawy diagnostyki laboratoryjnej chorób wątroby i dróg żółciowych338
12.2.3. Podstawowe zalecenia żywieniowe w chorobach wątroby i dróg żółciowych345
13.1. Ostra i przewlekła niewydolność nerek357
13.1.1. Etiologia i patogeneza niewydolności nerek357
13. Choroby układu moczowego – Lucyna Ostrowska, Karolina Orywal, Ewa Stefańska357
13.1.2. Podstawy diagnostyki laboratoryjnej niewydolności nerek362
13.1.3. Podstawowe zalecenia żywieniowe w chorobach nerek373
13.2. Kamica nerkowa389
13.2.1. Podział, etiologia i patogeneza kamicy nerkowej389
13.2.2. Podstawy diagnostyki laboratoryjnej kamicy nerkowej392
13.2.3. Podstawowe zalecenia żywieniowe w kamicy nerkowej395
14.1. Etiologia i patogeneza chorób tarczycy402
14. Choroby tarczycy – Lucyna Ostrowska, Karolina Orywal, Ewa Stefańska402
14.1.1. Niedoczynność tarczycy403
14.1.2. Choroba Hashimoto404
14.1.3. Nadczynność tarczycy406
14.2. Podstawy diagnostyki laboratoryjnej chorób tarczycy407
14.2.1. TSH408
14.2.2. Wolna tyroksyna (fT₄)408
14.2.3. Wolna trijodotyronina (fT₃)409
14.2.4. Przeciwciała przeciwtarczycowe409
14.2.5. Kalcytonina410
14.2.6. Tyreoglobulina410
14.2.7. Stężenie cholesterolu całkowitego411
14.2.8. Wydalanie jodu z moczem411
14.3. Podstawowe zalecenia żywieniowe w chorobach tarczycy412
14.3.1. Niedoczynność tarczycy412
14.3.2. Nadczynność tarczycy417
Skorowidz420

intensywnegowysiłkuﬁzycznegodochodzidozwiększeniaaktywnościkinazykrea-

tynowej(creatinekinase,CK),aminotransferazyasparaginianowej,stężeniaalbumin,

kwasumoczowego,kreatyniny,liczbyleukocytówipłytekkrwi.

●zażywanelekiorazsuplementydiety-mogąwznacznymstopniuwpływaćna

wynikibadańlaboratoryjnych.Podwyższenieaktywnościaminotransferazyalanino-

wejiasparaginianowej,atakżestężeniabilirubinymożewynikaćzhepatotoksycznego

działanianiektórychleków(paracetamol,izoniazyd),azwiększeniestężeniakreaty-

niny,mocznikaikwasumoczowego-zichdziałanianefrotoksycznego(sulfonamidy,

fenacetyna).Ponadtopodczasterapiidoustnymiśrodkamiantykoncepcyjnymido-

chodzidozwiększeniastężeńniektórychosoczowychbiałek,cotymsamymprowadzi

dowzrostustężeniahormonówtarczycy,kortyzolu,miedziczyżelaza.Zkoleizaży-

waniesuplementówdietynp.zawierającychbiotynęmożebyćprzyczynąinterferencji

wbadaniachlaboratoryjnych,powodującuzyskiwaniefałszywiewysokichlubfałszy-

wieniskichwynikówoznaczeń,prowadzącychdobłędnegorozpoznaniachorobyico

zatymidzie-nieprawidłowegosposobujejleczenia.Dlategotakistotnejestpoinfor-

mowanieozażywanychpreparatachlekarza,którywkonsekwencjimożezdecydować

oewentualnymichodstawieniunakilkadniprzedwykonaniemplanowanychbadań

laboratoryjnych.

2020Zmiennośćprzedanalitycznazwiązana

zprzygotowaniemmateriałudobadańlaboratoryjnych

zmiennośćprzedanalitycznajestzmianąstężeniabądźaktywnościbadanegopa-

rametru,wynikającązniewłaściwegoprzygotowaniapacjentadobadanialubznie-

właściwegopostępowaniazmateriałembiologicznymprzedwykonaniemanalizy.

Szacujesię,żeaż60-70%błędówwprocesiediagnostycznympopełnianychjestwłaś-

niewfazieprzedanalitycznej,costanowiczterokrotniewyższąwartośćniżodsetek

błędówwystępującychwfazieanalitycznej(tj.około15%wszystkichbłędów).Wcelu

uniknięciazmiennościzwiązanejzprzygotowaniempacjentazalecasiępobieranie

próbekdobadańnaczczo,zzachowaniemprzezeńzmniejszonejaktywnościﬁzycznej

przedbadaniem.Należyrównieżwziąćpoduwagęto,żestężenieniektórychanalitów

wykazujezmiennośćokołodobową.Przykłademmożebyćpotas,któregostężeniejest

niższepopołudniuniżrano,lubkortyzol,któregostężeniewzrastawnocyiulega

obniżeniuwciągudnia.Optymalnąpozycjąciałapacjentaprzypobieraniukrwijest

pozycjasiedząca.Zmianapozycjiciałazleżącejnapionowąiodwrotniemożebar-

dzoistotniewpływaćnastężeniewieluoznaczanychsubstancji,dlategopacjentnie

powinienzmieniaćpozycjiwciągu15minutprzedpobraniemkrwi.Wpróbkach

20Wpływczynnikówprzedanalitycznychnawynikbadanialaboratoryjnego

Brak wyników

Diagnostyka laboratoryjna w dietetyce

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra