Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
21
działanieminnychinteresariuszy.Efektemwszystkichdziałańindywidualnych
jestwspólnedziałanieorganizacji,którepowinnoprowadzićzjednejstronydo
minimalizacjikosztówzwiązanychzteoriąagencji,azdrugiejstronydozwięk-
szeniaefektywnościjednostkiwtensposób,abywielkośćwypracowanychprzez
jednostkęprzychodówbyłajaknajwiększa[ChristieiZimmerman1994,s.541].
Zregułypunktemodniesieniawkontraktachpomiędzyinteresariuszamisą
wielkościksięgowetakiejakwypracowanywynikfinansowy,poziomprzycho-
dów,wypracowaneprzepływypieniężneiin.Stronąodpowiedzialnąimającą
możliwośćograniczonegokształtowaniaraportowanychwielkościksięgowych
jestzarządjednostki.Wtensposóbczłonkowiezarządumogąwpływaćna
poziomkorzyściczerpanychzjednostkiprzezwszystkichinteresariuszyna
podstawieprzyjętychkontraktów.Kierownictwojednostkiposiadanajlepszą
wiedzęnatematfunkcjonowaniajednostki,zarządzapowierzonymimuzaso-
bamiiztegowzględunieodzownyjestpewienpoziomswobodywsposobie
raportowaniawynikówekonomicznychjednostki.Fakttenpowoduje,żezarząd
jednostkipełniszczególnąfunkcjęworganizacji,manajwiększywpływnajej
funkcjonowanieiosiąganewyniki,jakrównieżmanajwiększemożliwościosią-
ganiakorzyściosobistychkoszteminnychzainteresowanychstron.
Drugąistotnąteoriąmającąwostatnichdekadachistotnywpływnagłówny
nurtteoriirachunkowościjestteoriakosztówagencji(agencytheory).Skupia
onaswojąuwagęnatzw.relacjiagencji,występującejpomiędzyzwierzchnikiem
(principal),określanymrównieżjakomocodawca,któryzlecapewnedziała-
niadrugiejosobie,określanejjakoagent(agent),dowykonaniawjejimieniu.
Związanaztymjestdelegacjauprawnieńdlaagenta,któraoznaczamożliwość
podejmowaniasamodzielniedecyzjiczyteżzarządzaniapowierzonymizaso-
bami.Zdrugiejstronyodagentaoczekujesiędziałańnarzecziwinteresie
zwierzchnika.
Kluczowymzałożeniemwteoriiagencjijestracjonalnośćekonomicznakaż-
dejosobywchodzącejwrelacjęagencji,działaniewswoiminteresiewcelumak-
symalizacjiswojegoosobistegomajątku.C.DeeganiJ.Unerman[2006,s.207]
stwierdzają,żewteoriachrachunkowościniemamiejscanatakiewartościjak
lojalność,moralnośćczyetykadziałania.Założenieracjonalnościekonomicz-
nejrodzipytanie,czyinteresymocodawcyiagentazawszesązesobązbieżne.
M.C.JenseniW.H.Meckling[1979,s.167]twierdzą,żejesttodobrypowód,aby
wierzyć,żeagentniezawszebędziedziałaćwinteresiemocodawcy.
Wprzypadkurachunkowościrelacjaagencjiodnosisiędopodziałufunkcji
właścicielskichimenedżerskich,czylidorelacjipomiędzywłaścicielamijed-
nostki(akcjonariuszami)adziałającymwichimieniukierownictwemjednostki.
Możebyćrównieżpostrzegananiecoszerzejjakorelacjapomiędzydostawcami
kapitałuazarządemjednostki,cooznacza,żedotyczyrównieżkontaktów
pomiędzybankiemazarządemjednostki.Wteoriirachunkowościdostarczycieli
