Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niewliteraturzegeologicznej,możebyćzarównowiekiemniekalibrowanym,podanym
wtzw.latachradiowęglowych,jakikalibrowanym.
Geolodzy,geografowie,paleobotanicywciążczęstoużywająniekalibrowanychdatra-
diowęglowych.Wynikatozfaktu,żemetoda
14Cdługobyławnaukachprzyrodniczych
jedynąlubnajważniejsząmetodąpomiaruwieku.Dlategoniezwracanotamtakwielkiej
uwaginazgodnośćzwiekiemrzeczywistym,astronomicznym;wystarczałaradiowęglowa
skalaczasu.Teraz,gdyjestjużkalibracja,trudnozmienićstareprzyzwyczajenia.
SymbolBP,związanyściślezniezbytfortunnymwyboremroku1950jakopunktuod-
niesienia,bywaostatniozastępowanywygodniejszymzewspółczesnegopunktuwidzenia
symbolemb2k(before2000).Trudnojednakprzewidzieć,czynowysymbolsięprzyjmie,
ajeślitak,tojakiebędzietemponapewnoniewykładniczegozanikunstarego”symbolu
BPwnowejliteraturze.
Terminologia:„datowanie”czy„pomiarwieku”?
Fizycznypomiarwiekupróbkiwęglanazywanyjestczęstodatowaniem.Słowotojest
kalkązangielskiegodating.
Data,datowanie,datacjaoznaczaokreślenieczasuzdokładnościądodnia,jedno-
znacznieodnosisiędokalendarza.Takiejestteżpotocznerozumieniesłowadata,datow-
nik.Przykładydatto:23grudnia1949(dataSciencezesłynnymartykułemArnoldaiLib-
by’ego),15lipca1410itp.Niktspozakręguużytkownikówmetody
14Cniepowie,że
określenieczasu:nmiędzy1450a1500”jestokreśleniemdaty.Słowodatasugeruje
właściwienawetjednodniowąprecyzję,cojestwtymprzypadkuszczególnieniezręczne,
gdyżdokładnośćpomiaruwiekumetodą
14Cdaleceodbiegaodwartości±1dzień;jest
przynajmniej10tysięcyrazygorsza.Coprawda,wkontekściehistorycznymmówisię
odatachwsensielat(1410,1683,1791),jednakmetoda
14Cnigdy(samodzielnie)nie
osiągadokładnościrocznej.
Określaniewiekumetodą
14Cniewątpliwiemożnanazwaćpomiarem,choćjestono
bardziejskomplikowaneodtypowychpomiarówwykonywanychwtechnice.Słowo
noznaczenie”dotyczyraczejklasyfikacjialbonazywania,np.przyporządkowanieroślinie
nazwygatunkowej,czylinoznaczenie”jejnazwą.Wyznaczanieluboznaczaniewiekume-
todąpomiarukoncentracjiradiowęglamożnanazwaćdatowaniemzewzględunaelement
kalibracjiobecnywprocedurzepomiarowej.Wkalibracjiużywasiępróbekwzorcowych.
Pomiarnzkalibracją”,będącyprzyporządkowaniempróbkirzeczywistejktórejśzpróbek
wzorcowych,jestwięcwpewnymsensienoznaczaniem”.Ponieważwiekpróbekwzorco-
wychwzasadziemadokładnośćroczną,słowodatowaniezyskujepewneuzasadnienie.
Wkwestieterminologicznewplątanejesttudośćtrudnezagadnienieodróżnieniawielkości
ciągłychodskokowych(dyskretnych).Czasmanaturęciągłą,jednaklatakalendarzowe(daty)
dająsięliczyć,gdyżniemająpołówekaniinnychczęściułamkowych.Oiledlafizykazapis
n123,45lat”majasnysensioznaczanp.tosamoco3895702514,7sekundy(jeślichodziło
otzw.rokzwrotnikowy),towżyciucodziennym,jakiwhistoriiiarcheologiilatanprzełamują
się”wnocsylwestrową.Wtakimkontekście,użyciesłowanoznaczenie”albokonkretnienda-
towanie”pozostajewzgodziezjegosensemklasyfikacyjnym.
