Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Podmiotimowa
Możnawręczrzec,iżznasiebietylkoonsam.Wiedzainnych
onimpozostajezawszeniekompletna.
Samowiedzapojętajakonigdyniegasnącalampka,stałypod-
glądwłasnegożyciapsychicznegourastawepocenowożytnejdo
rangiepistemologicznegoideału.Uznajesię,żegdypodmiotjest
zarównomyślącym,jakimyślanym,czyliwtedy,gdydystanspo-
znawczydzielącypodmiotodprzedmiotujegopoznanianieist-
nieje-asytuacjatamamiejscewprzypadkusamomyślącejsię
duszy-wiedzapojawiasięwswojejnajwyższejpostaci:jestpew-
na.Zewzględunawyjątkowośćsposobu,wjakijestuzyskiwana,
przynależyjejznaknajwyższejjakości.
Introspekcja,jakzostałotopowiedzianewyżej,maparadok-
salnycharakter:jest,bytakrzec,bezodcinkowądrogąwiodącą
dosiebie.Faktzlaniapodmiotuiprzedmiotupoznaniawykłada-
nyjestjakowspomnianyBpodgląd”własnegożyciaduchowego.
Każdemuaktowipsychicznemuzachodzącemuwludzkimwnę-
trzutowarzyszyuwagarejestrującaowozachodzenie.Oznaczato,
żeczłowiekpozostajesamzesobąwdoskonałejkomunikacji.Nie
musidosiebiedocierać,gdyżzawszezesobąjest.Będącbowiem
substancjąmyślącą,kiedymyśli,niemożesiebieopuścić,czyli
niewiedzieć,cosięwjegoduszydzieje.
Człowiekjakoistotarefleksyjna,poznająca,skłonnyjestmy-
ślećnietylkosamsiebie,alerównieżmyślećotym,coznajdu-
jesiępozanim.Myślwtymwypadkustajesięczymśwrodzaju
transportera,pozwalaczłowiekowizamkniętemuwswymwnę-
trzuwyjść-wakciepoznawczym-pozanie.Dziękiniejjapo-
siadawiedzęnietylkoosobie,aleteżorzeczywistościpozasobą.
Istnienieostregopodziałunaimmanencjęitranscendencję,
araczejrola,jakąodgrywaonwpowstawaniuwizjiczłowieka
będącegomonadą,którejmyślipozwalająpokonaćwłasnegra-
niceiodnieśćsiędoświatazewnętrznego,nasuwadośćzabawne
skojarzenieczłowiekaześlimakiem.Tenbowiemmamożliwość
wysunięciasięzeskorupyiuczestniczeniawświeciepozanią,
bypotemznówmócsięwniejukryć,zamykającsięBusiebie”.
MyślenieuKartezjuszaodbywasięwsamotniwłasnegoja,jak
równieżBwychodziku”światuijegodotyczy.Wartozauważyć
