Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadodrugiegowydania
kategoriachCzasitrwaniejestniewątpliwieksiążkąfilozoficzną,
aniehistoryczną.TakądeklaracjęzłożyłaBarbaraSkargana
pierwszejstronieprzedmowyipotwierdzatocałatreśćksiążki.
Dokonującautorskiejselekcjiwątków,Skargaskupiłasięnawąt-
kachepistemologicznych,zatoniemalcałkowiciezignorowała
idee,takiejakewolucjatwórczaczypędwitalny.Dążyładooba-
leniamitów,jakobyBergsonbyłmyślicielemirracjonalistycznym
iantyscjentystycznym.Popierwsze:autorEwolucjitwórczejbył
racjonalistą,alenrozum”miałdlaniegoinnysensniżwtradycji
Kantaineokantyzmu.Bergsonposwojemuwyznaczyłrelacje
międzyintelektemaintuicją.Intuicjawjegoujęciuteżmiałabyć
ścisłąmetodąpoznania,tyleżeinnąniżpoznanieintelektualne.
Podrugie:Bergsonbyłgorącymzwolennikiemnauki.Oddzielenie
filozofiiodnaukimuremaprioryzmuifałszywejautonomiimoże
tylkozaszkodzićfilozofii.Bergsondążyłdoprzebudowyrelacji
międzyfilozofiąanauką(podobniejakHusserl),aleprzedewszyst-
kimdoutrzymaniatychzwiązków.Odrzucałjedyniescjentyzm
wwersjipozytywistycznej.To,żewszczegółachtenprogramnie
zawszebyłrealizowanypomyślnie-tojużinnasprawa7.
TakijestBergsonSkargi,aleniejedynymożliwyBergson.
ByćmożewdorobkuautoraMateriiipamięciznajdująsiępartie
materiału,któremogłybyzostaćzaktualizowaneprzezinnych
filozofów,winnymkontekście,wramachinnejformacjiumysło-
wej.Byćmożeczęśćjegodorobkuwogóleniepoddajesięobróbce
filozoficznejimogłabyzostaćożywionatylkowtekścieliterackim.
CzytanieBergsonawymagabowiemwwielumomentachnasta-
wieniasubiektywnegoiosobistego,wymykasiękonwencjitekstu
naukowego.JeszczerazoddajmygłosJerzemuNiecikowskiemu:
nBarbaraSkargaukazałanamBergsona«bliskiego»,doktórego
wkażdejchwilimożemysięodwołać,chcącrozbićciąglejeszcze
istniejąceprzesądyfilozoficznezdawnychlat,alespozatego
7ChybatylkoDeleuzemiałtylefantazji,żebybronićpozycjiBergsonawniefor-
tunnymsporzezEinsteinemzDuréeetsimultanéité;pozycji,zktórychzresztą
samBergsonsięwycofał.
17
