Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(Bez)prawnefakenewsy
tegozjawiskakoniecznebyłobywprowadzenienowych,najbardziejsurowych
instrumentówprawnych,jakimisąśrodkikarne?Tozależy.Przedewszystkim
wprowadzićnależyprzytympewnekluczowerozróżnienie,amianowiciena
fakenewsydotycząceosóborazodnoszącesiędopewnychrzeczyczystanów
faktycznych.Wpierwszymprzypadkusprawcanietylenaruszaprawodouzy-
skaniarzetelnejinformacjiodanejosobie,ileprzedewszystkimnaruszadobra
osobistepodmiotuswojejwypowiedzi.Wówczas,wobecnymstaniepraw-
nym,poszkodowanemuwypowiedziąprzysługująjużpewneinstrumenty
pozwalającenapodjęcieobrony,wtymśrodkiprawno-karne,takiejakwnie-
sienieoskarżeniaozniesławienie,czycywilno-prawne,jakzłożeniepowódz-
twaoochronędóbrosobistych.Bardziejproblematycznajestnatomiastdruga
sytuacja,wktórejpodnoszonesątwierdzeniaopewnychstanachfaktycznych,
którebezpośrednioniedotyczążadnychkonkretnychpodmiotów,któremo-
głybybezpośredniobronićsiebie,azarazemiinnych.Ichszkodliwośćpole-
gaprzedewszystkimnatym,żewywołująoneuodbiorcówpewnefałszywe
wrażeniecodorzeczywistościimogątymsamym,jakjużwskazano,zaburzać
ichprocesdecyzyjny,ingerowaćwdokonywaneprzezniewyboryidecyzje
dotycząceichprawiobowiązków.Ponieważfakenewsymogądotyczyćkażdej
tematyki,oczywiścieniewkażdymprzypadkuowofałszywewrażeniebędzie
wjakikolwieksposób,zarównozperspektywyodbiorcy,jakispołeczeństwa,
znacząceiniebezpieczne.To,czyuwierzyonwwiadomośćośmierciznanej
gwiazdyczyteżnie,niewywoławznakomitejwiększościprzypadkówżadnych
negatywnychkonsekwencjispołecznych.Tonatomiast,czyuwierzywinfor-
macjeorzekomychbestialskichatakachmuzułmańskichimigrantównaka-
tolickichpielgrzymów,możezdużymprawdopodobieństwembezpośrednio
wpłynąćnajegoprzekonaniaitymsamymnapodejmowaneprzezniegode-
cyzje(np.wyborcze),ingerującewlosyiprawainnychosób.Obecnieobo-
wiązująceinstrumentymająnaceluprzeciwdziałanietegorodzajupraktykom
tylkowsposóbograniczonydowybranychsposobówdystrybucjiitematów
wypowiedziorazprzekonańzindywidualizowanychosóblubpodmiotów.Tak
jaknp.wprzypadkuprzepisówpenalizującychskładaniefałszywychzeznań
(chroniącejedyniewiadomościprzekazywanewtokupostępowaniasądowego,
adotycząceokreślonejsprawy)czyróżnegorodzajuoszustwa(chroniąceprzed
wprowadzeniemwbłądjedyniekonkretneosoby,któremajądokonaćrozpo-
rządzeniaswoimmajątkiem).Wznakomitejwiększościprzypadkówniebędą
onemiałyzastosowaniadofakenewsów.Najbardziejistotnymiregulacjami
mającyminaceluprzeciwdziałaniezapomocąśrodkówkarnychrozpowszech-
nianiunierzetelnychinformacjiwszerszych,bliżejnieokreślonychkręgach,
sąprzepisyzzakresuprzeciwdziałanianieuczciwejkonkurencji.Zachowania
25
