Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(Bez)prawnefakenewsy
Wodniesieniudoróżnychujęćfałszywychwiadomościczyteżfakenew-
sównależyzwrócićuwagęnakilkakwestii.Popierwsze,nadośćoczywiste
trudności,jakiemogąpojawićsięprzyustalaniutego,cojestprawdą,aco
fałszem.Rozstrzygnięcietegoproblemuiwypracowaniepewnychkryteriów,
woparciuoktóremożliwebyłozakwalifikowaniedanejwypowiedzijako
prawdziwej,oczywiścieznacznieprzekraczaramyniniejszegoopracowania.
Wnawiązaniudosłusznychponiekądteoriikwestionującychistnienietzw.
prawdyobiektywnejuwzględnićjednaktrzebatakżespecyfikęprawaiprze-
dewszystkimjegostosowanie,któreopierasięimusisięopieraćnaustala-
niupewnychnfaktów”iuznawaniuczegośzaprawdziwebądźnie.Winnym
wypadkujakiekolwiekrozstrzyganiesprawnietylkoniebyłobymożliwe,
leczwręczgodziłobywspołecznepoczuciesprawiedliwościipewnościpra-
wa.Możnaprzytymzałożyć,żeistniejątegorodzajustwierdzenia,których
prawdziwośćpozostajepozasporem,tj.którądanawspólnotawpełniak-
ceptuje,jakchoćbystwierdzenie,żeziemiajestkuląlekkospłaszczonąna
biegunach,a1września1939r.wojskaniemieckiezaatakowałyPolskę.
Wtymdrugimprzypadkuowszemmożnawyobrazićsobieitakąinterpre-
tację,zgodniezktórąwojskaniemieckieodpierałypolskiatak,byłabyona
jednakpowszechnienieuznanazafałszywą.
Podrugie,powstajepytanie,czytakimtwierdzeniemofaktachmoże
byćtylkowypowiedźwerbalna,czytakżeprzyjmującainneformyekspre-
sja,polegającanp.nazaprezentowaniufragmentarycznegoobrazuprzedsta-
wiającegojedyniepewienwycinekszerszegokontekstuwceluwywołania
odmiennegowrażenianiżto,jakiepowstałobypodczasprezentacjicałości?
Jakchoćbywznanymprzypadkufotografiiprzedstawiającejseparatystów
zDonbasutrzymającychdziecięcąmaskotkę18.Odpowiedźniejestłatwa
–możnabowiemzjednejstronyuznać,żewtakimprzypadkusprawca
nierozpowszechniażadnychfałszywychtwierdzeń.Toododbiorcyzależy
dokonanie,napodstawiejegodotychczasowejwiedzyizałożeń,stosownej
interpretacji.Maonbowiemwtymmiejscuzdecydowaniewiększąswobodę
interpretacyjnąniżwprzypadkuwypowiedzijęzykowych,wymuszających
niejakowykładnięzgodnązpewnymiregułamisemantyczno-gramatyczny-
mi.Zdrugiejstronytegorodzajuprzekazmożejednoznacznienarzucać
sięjakokompletnyikompleksowy,aniejedynieprzedstawiającypewien
wycinekrzeczywistości.Wtymsensiemożebyćtaksamoprawdziwylubfał-
szywy.Niemożnawięczzakresufałszywychwiadomościwykluczyćtakich,
18
Por.np.https://kwiatkowska.blog.polityka.pl/2014/07/22/historia-pewnego-zdjecia/
[dostęp:31.01.2018];https://www.youtube.com/watch?time_continue=3&v=xLdRBaL4-wU
[dostęp:31.01.2018].
21
