Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Badanianadźródłamiprawaiefektamijegostosowania(tomI)
przecieżnieczasiniemiejscekalkulować,jaktusięobronićprzednapaścią,byna-
zbytnieuszkodzićzamachowca.
Celemopracowaniabędzieukazanieprocesuwprowadzeniawżycieomawianej
zmiany.Godzisiępodkreślić,żezasadniczoobejmujeonojednąjednostkęredakcyjną
dodanądoobszernejkodyfikacji,niemniejjednostkęniezwykleistotną,którejwpro-
wadzeniebudzirozmaiteemocjeiktórawpewnymsensiezmieniadotychczasowy
modelinstytucjiobronykoniecznej.Wreszcie-pomimorelatywniekrótkiegoczasu
obowiązywanianowejregulacji-przyjdziezastanowićsięnadjejskutkami,nadtym,
ktozyskał,aktobyćmożestraciłnawprowadzonejprzezustawodawcęzmianie.
1.INSTYTUCJAOBRONYKONIECZNEJ
–CHARAKTERYSTYKAIRYSHISTORYCZNY
Kolokwialnierzeczujmując,instytucjaobronykoniecznejjeststarajakświat,
aprzynajmniejtakstarajakprawokarne.Wynikaz-niewysłowionejexpressisver-
bisprzezustawodawcępolskiego-zasady,stanowiącej,żeprawoniemożeustępo-
waćprzedbezprawiem.Rzeczywiścieniesposóbwyobrazićsobie,itoniezależnieod
ustroju,czasów,czyszerokościgeograficznejtakiejsytuacji,wktórejzaatakowanynie
będziemógłpodjąćobronyprzednapastnikiem,gdyżwszelkiejejprzejawybyłyby
traktowanejakprzestępstwo.
Skorojużohistoriimowa,wrodzimymprawiekarnymmaterialnymobronę
koniecznąodnajdziemyjużwKodeksieKarzącymKrólestwaPolskiegoz1818r.5
Zgodniezart.127kodeksunKtowkonieczneypotrzebieobronyswegolubinnych
życia,wolności,albowłasności,odpieraiącgwałt,napastnikazabiia,żadneyniepo-
pełniazbrodni:atolipotrzebadowodualboprzynaymnieygruntowegozokoliczno-
ściosób,czasu,tudzieżmieysca,wnioskunato,żepopełniaiącyzabóystwozosta-
wałwpotrzebieużyć,itylkokonieczneyużyłobrony”
.Zkoleiart.320przewiduje
sankcjezaprzekroczeniegranicobronyskutkująceśmierciąnapastnika.Zgodnie
ztymprzepisemnKtoprzestąpiwszygranicesprawiedliweykonieczneyobrony,na-
pastnikazabiia,podługart.128księgiI.zawystępnegouznany,ściągnienasiebie
karęzamknięciawdomuaresztupublicznegooddni8domiesięcy3,awmiarę
okolicznościobciążaiącychodmiesięcy3doroku”
.Widaćtuzatemwyraźniewolę
ówczesnegoustawodawcywzględniełagodnegotraktowaniaosóbdopuszczających
się-jakbyśmytodziśnazwali-ekscesuintensywnego,comożnaporównaćdo
współcześnieznanejinstytucjinadzwyczajnegozłagodzeniakary.
Instytucjęobronykoniecznejodnajdziemyteżwregulacjachokresumiędzywoj-
nia.Zgodniezart.21§1Kodeksukarnegoz1932r.6niepopełniaprzestępstwa,kto
5
Ustawazdnia16kwietnia1818r.-KodeksKarzącyKrólestwaPolskiego(Dz.Pr.K.P
.z1818r.,t.V
,
nr20)-nieobowiązujący.
6
RozporządzeniePrezydentaRzeczpospolitejzdnia11lipca1932r.-Kodekskarny(Dz.U.z1932r.
nr60,poz.571)-nieobowiązujący.
