Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Prasa
zjegoanalizy,tytułemwprowadzeniapoświęcimykilkaakapitówsamemunazy-
waniuwpolszczyźnieaktuumyślnegospowodowaniawłasnejśmierci.Takwięc
poruszonezostanąkolejnonastępującekwestie:
1)etymologiaokreśleniasamobójstwoijegosynonimów;
2)przedstawieniemateriałubadawczego;
3)językoweaspektypisaniaosamobójstwach:nazywanie,słownictwowarto-
ściujące,poetykatytułu;
4)wnioskinatematpragmatyczno-kulturowegowymiarunotatekprasowych
natematsamobójstw.
2.Etymologiaokreśleniasamobójstwoijegosynonimów
Słowosamobójstwojestjednostkąjęzykowąwzględnienową,ohistoriisięgającej
dobyśredniopolskiej,niemajednakdobrzeopracowanejetymologiinagruncie
polskim.Zpewnościąstanowikalkęsłowotwórcząłacińskiegosuicidium,utworzo-
negoodzaimkowegosuiorazczasownikowegocidiumpochodzącegoodłacińskiego
czasownikacaedo,caedere,cedidi(Cciąć,ściąć’
,takżeCzabić’)2.Wklasycznejłacinie
jednaknieznanotegookreślenia,starożytni,mówiącosamobójstwie,stosowali
określeniehomicidium.
Wpolskichdokumentachpisanychpołaciniewokresieśredniowieczarów-
nieżwystępujeokreśleniehomicidiumoznaczającezabójstwoczłowieka,mężobój-
stwo,np.
księgigrodzkie,międzyinnymiDieältestengrosspolnischenGrodbücherII:
Dorothea…habetterminum…prohomicidio[wyróżn.-E.R.]patrissui,
inwlgari.KsgGrWpIIp.24(a.1392);
kronikaGalla:homicidiumcommittere,facere,peragere,perpetrare.GALL
p.135,133;
atakżezestawieniehomicidiumsui,np.
dziełaJanaDługosza:sussuusterrenusBoleslausPudicus…ipsamCunegun-
dimrigideobiurgarecoepit,curfatuoetirrationabiliobsequio,detrectante
corpore,mortispropinquaepericulo,homicidiisui[wyróżn.-E.R.]
ipsamentrea,seaddixisset.DŁUG.Op.p.238,
2Por.m.in.opisetymologiiwzagranicznychopracowaniachleksykograficznychietymo-
logicznych:D.Harper,OnlineEtymologyDictionary,https://www.etymonline.com/search?q=
suicide,dostęp:1.07.2019;A.Mazure,Dictionnaireétymologiquedelalanguefrançaise,usuelle
etlittéraire...pouvantservirdecomplémentàtouslesdictionnairesclassiques,wyd.E.Belin,Paris
1863,s.479,[on-line:]https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6483273w/f533.item.r=suicide.tex-
teImage,dostęp:1.07.2019;Dictionnairedefrançais,Larousse,https://www.larousse.fr/diction-
naires/francais/suicide/75284?q=suicide#74425,dostęp:1.07.2019.
3Przytoczeniapodaneza:ElektronicznySłownikŁacinyŚredniowiecznejwPolsce,
red.A.Kulbicka,A.Ledzińska,A.Maciągiin.,PracowniaŁacinyŚredniowiecznej,InstytutJęzy-
kaPolskiegoPAN,Kraków2011-2014,http://scriptores.pl/elexicon/pl/#,dostęp:1.07.2019.