Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Ascezaiwspółczesność–charakterystykaprzestrzenibadawczej
25
wyrażaćbuntem”47,niezgodąnato,cołatwiejsze,osobistymwyborem,
bydziałaćnietylewbrewświatu,ileprzedewszystkimwzgodziezwła-
snądecyzją.DWzbliżonysposóbproblematykęsłużbywartościomuka-
zujeBogdanSuchodolskiwswymrozważaniuoegzystencjizindywidu-
alizowanej.Wzakończeniuswejksiążkihumanistapisze:«Sensżycia
wyrażasiętakże-niekiedyjedynie-wwiernościwartościom,które
cenimy,chociażtawiernośćmożebyć-zpunktuwidzeniautylitarnej
koncepcjiżycia-zgołanieopłacalna»”48.Asceta,którywybierawartości,
podlegaprzedewszystkimautomobilizacji,aniezewnętrznymryzom
przymusu.DlategoDwtejpostawieodpowiedzialnościzarealizacjęwar-
tościwżyciuwłasnymiwprowadzanieichtędydoświataniewydaje
siędominowaćrygoryzm[ł].Przedewszystkimbrakgwarancjiobiek-
tywizmuaksjologicznegoietycznegostawianaswobecosobistejodpo-
wiedzinawartości.Liczysięosobistaikreatywnapraktyczniepostawa
wobecświatawartości”49.DAscezazkolei,ograniczającinteresowność
wczłowieku,otwieraprzednimperspektywęprzedmiotowo-duchową,
swoistądlaobcowaniazwartościamiperfekcyjnymi”50.
TakiepodejściebliskiejestteżElzenbergowi,dlaktóregoDetykatonie
jestsferarozkazuiposłuszeństwa,aleosobistejpostawy,wyrastającej
zprzeżyciaiprzemyśleniawartości,przemyśleniatakżeepodwzględem
odpowiedzinapytanie,jakjeskuteczniewprowadzićwżycie”51.Umiejęt-
nośćodpowiedzialnegowybieraniawartościpolegabowiemnasprawnej,
praktycznejrealizacjitakiegowyboru.Towłaśnieowatrwałośćpodejmo-
waniaokreślonychwyborówwymagaascetycznychćwiczeń,niezaśzdol-
nośćdopozbywaniasięmożliwościpogodnego,satysfakcjonującegożycia.
DZatemniechodzituo«wyrzekaniesię»radości,przyjemności,szczęścia;
chodzijedynieodopuszczaniewyższychwartości[ł]dorealnegofunk-
47A.Sztylka,Jakstawaćsięhumanistą,s.42-43.
48Por.B.Suchodolski,Kimjestczłowiek,WiedzaPowszechna,Warszawa1974,
s.218-262.
49R.Wiśniewski,OniektórychpożytkachstudiównadaksjologiąietykąElzenberga,
w:Elzenberg-Tradycjaiwspółczesność,red.W.Tyburski,R.Wiśniewski,Wydawnictwo
NaukoweUniwersytetuMikołajaKopernika,Toruń2009,s.27.
50A.Płoszczyniec,RolaascetyzmuwantropologiifilozoficznejHenrykaElzenberga,
s.108.
51R.Wiśniewski,OniektórychpożytkachstudiównadaksjologiąietykąElzenberga,
s.27.
