Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Ascezaiwspółczesność–charakterystykaprzestrzenibadawczej
19
orazwoli,leżąuzrębówkażdejwielkiejtradycjikulturowej.Ascezanie
jestwięcjakąśformątłumienialudzkiejnatury,jaksięzazwyczajuważa.
Wręczprzeciwnie,dopierodziękiniejdochodzidorozkwituludzkiejna-
tury,doujawnieniaukrytejwczłowiekuharmonii”19.
Chcętakżeascetyzmowiprzywrócićnaturalność:
zamiastintencjizaprzeczaniaintencjęwzmocnienia;
gimnastykawoli;
wyrzeczeniesięinakładanienasiępostówwszelkiegorodzaju,
zarównorzeczachduchowych;
kazuistykaczynuwstosunkudoopinii,
jakąposiadamyoswoichsiłach[…]20
DWydajesię,żeludziewspółcześniodzwyczailisięodmyślenianatemat
ascezy,niechcązaakceptowaćwszystkiego,cowiążesięzjakimśro-
dzajemwyrzeczenia”21.Nieoznaczatojednak,żeascezanieodnajduje
dziśmiejscawżyciuczłowieka,zwłaszczażeDzłożonycharakterwspół-
czesnegożycia,wpierwszymrzędziezaawansowanatechnikapowodu-
je,żenależyterozłożeniewczasieiusystematyzowanie(zhierarchizo-
wanie)wysiłkówjestdziśważnymwarunkiemskuteczności”22.Mamy
skłonnośćuważać,żesamoograniczenieiwyrzeczeniesąspadkiempo
trudnychwarunkach,ubogichwmożliwościczasach,którewymuszały
skromnysposóbżyciaioznaczałykoniecznądlaprzetrwaniaoszczęd-
nośćśrodkówipowściągliwośćpragnień.IDchociażwydajesięwiel-
ceprawdopodobnym,żesamodyscyplinaiascezazostaływymuszone
przezkoniecznościżyciowezdobywaniawartościwitalnych,tojednak
możnaprzypuszczać,żedośćprędkozostałaodkrytaichwartośćdu-
chowa.Opanowanieciała,znoszeniecierpieńfizycznychzaczęłybyć
cenionejakodającepoczucieswobodyducha”23,jakouniezależniające
19K.J.Pawłowski,Dyskursiasceza.Kształtowanieczłowieczeństwawkontekściemistyki
filozoficznej,WydawnictwoBenedyktynów-Tyniec,Kraków2007,przypisnas.12.
por.też:Słownikgrecko-polski,red.Z.Abramowiczówna,t.I,Warszawa1958,s.346.
20F.Nietzsche,Wolamocy.Próbaprzemianywszystkichwartości,tłum.S.Frycz,
K.Drzewiecki,WydawnictwoZielonaSowa,Kraków2003,s.310.
21Z.Chlewiński,Ascezazpunktuwidzeniapsychologii,s.27.
22A.Grzegorczyk,Kulturaisamodyscyplinajakourzeczywistnienieczłowieczeństwa,s.5.
23Ibidem,s.21-22.
