Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RG:Nagle,wparagrafie11,Clausewitz–jaksięzdaje–popada
wsprzecznośćztąpierwszą,apokaliptycznądefinicją,czyteżraczej
twierdzi,żetakoncepcjawojny(którąniewahałsięnazwać
„optymistyczną”…)implikujetakienapięcieiprowadziwyobraźnię
dotakichskrajności,żeostatecznietracimypoczucierzeczywistości.
Tobardzozaskakujące.Zpoziomuideinaglespadamynapoziom
rzeczywistości,zpełnejprzemocywzajemnościpojedynku
–dopokojowejwzajemnościtego,coClausewitznazywa„obserwacją
zbrojną”8.OdtegowłaśniepunktuClausewitzstarasięwypełnić
szczeliny,któresamotworzył.„Osiąganieskrajności”jestnastępnie
określonejako„logicznafantazja”,czystykoncept,którynie
odpowiadahistorycznejrzeczywistości.Odnotujmymimochodem,
żeClausewitzwydajesięgożałować!Oddzielawięctopojęcie
odrzeczywistościzpowodówteoretycznych,którepozwoliłyby
zaliczyćróżnorodnekonflikty–odnajbardziejwojennych
donajbardziejpolitycznych–dokategorii„wojnyabsolutnej”.Pojęcie
wojnyjakopojedynkustajesięzatem„punktemodniesienia”.
WyraźniewidocznajesttucałaambiwalencjamyśleniaClausewitza.
Wistocieniemówion,żetopojęcienieopisujerzeczywistości,ale
żerzeczywistewojnyprowadządotegopunktu.
JednakżeRaymondAronoparłswójwywódnazałożeniu,
że„wojnaabsolutna”jesttylkopojęciem.Wynikaztego
nieprzekraczalnaprzepaśćmiędzypojęciemwojnyjakopojedynku
awojnąrzeczywistą.Pisałtow1976roku,kiedywłaśnie
wkroczyliśmywostatniądekadęzimnejwojny;werę,wktórej
politykazdołałaopanowaćnuklearnąapokalipsę.Aronodzwierciedla
poglądyswojegoczasu,anietekstuClausewitza.Aronrozdmuchiwał
stygnącepopiołyoświeceniowejracjonalności,cobyłobezwątpienia
godnepodziwu,ale–nierealistyczne.
BC:MimotoRaymondpodążałwierniezatekstem.Wyglądatotak,
