Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarcinNapiórkowski
Odteoretyzowanianatematpraktykdopraktykowaniateorii
Zagadnieniepamięcileżydziśwcentrumpolskiegożyciapublicznego.Dowodzątegokolejne,coraz
huczniejobchodzonerocznice,nowoczesne,multimedialnemuzeaielektryzującespołeczeństwo
spory:olustrację,publicystykęJanaTomaszaGrossa,postacieżołnierzywyklętychalbosens
powstaniawarszawskiego.Pamięciązajmująsiędziś,wodmiennysposób,bardzoróżneśrodowiskai
grupyspołeczne:obcujązniąnacodzieńmuzealnikuratorzy,poszukiwaczeskarbów,lokalni
aktywiściczyprzewodnicymiejscy;debatująoniejpolitycy,publicyściipasażerowiekomunikacji
miejskiej.
Jakiemiejscenatejmapiezajmujeakademickarefleksjateoretyczna?Fenomenpamięcizbiorowej,
wróżnychjejpostaciach,oddekadpróbujązrozumiećkulturoznawcy,historycy,filozofowie,
socjolodzy,psycholodzy,literaturoznawcyczyantropolodzy.Niestetybudowanewokółspołecznych
praktykteorierzadkopowracajątam,skądprzybyły,kształtującrzeczywistośćspołecznąi
przekładającsięnacoś,comożnabynazwaćHpraktykowaniemteorii”.Temperaturabieżących
sporów,ichuwikłaniewhistorycznezaszłościipolitycznepodziałynieskłaniadoakademickiego
namysłu,dobudowaniaujęćraczejrozumiejącychniżoceniających.WramachprojektuAntropologia
pamięcichcielibyśmytakiwłaśnieruchzaproponować.Stądnaciskkładzionyraczejnateksty
klasyczne,kluczowedlarozwojudyscypliny,niżpogońzabieżącymitrendamiipróba
natychmiastowegowyjaśnieniawspółczesności.
Chcielibyśmy,byprzedstawionatuantologiatrafiłaidoHteoretyków”pamięci,idotych,którzy-w
różnysposób-Hpraktykują”,żebypozostawałaprzytyminteresującaizrozumiałazarównodla
zawodowców,jakidlaamatorówzróżnychpowodówzainteresowanychproblematykąpamięci
zbiorowej.
Mamy
nadzieję,
że
Antropologia
pamięci
pozwoli
na
wzbogacenie
wymiaru
metodologicznegoikrytycznegopolskiejkulturypamięci,udostępniającpraktykom,naukowcomi
studentomwybórważnychiciekawychpracztejdziedzinyorazproponująckilkapłaszczyzn
uporządkowaniazgromadzonegomateriału.
Liczymyteż,żeproponowanyprzeznaswybórznajdziezastosowaniewpraktycedydaktycznej.
Zajęciapoświęconepamięciprowadzisiędziśnaniezliczonychuniwersytetachnacałymświecie.
Niektóreznichproponująjużnawetpamięćkulturowąjakoodrębnykierunekstudiów.Stądi
zapotrzebowanie-zaspokajanestopniowodopierowciąguostatnichkilkulat-napodręcznikido
Hnaukiopamięci”zarównoocharakterzeautorskim1,jakitepomyślanebądźtojakowybórtekstów
klasycznych(tzw.handbookslubreaders)2,bądźteżzłożonezrozdziałówpisanychnazamówienie
przezwybitnychznawcówproblematyki(tzw.companions)3.
Takżepolskiczytelnikmadziśdostępdowieludoskonałychwyborówtekstówrodzimychi
zagranicznych,wszystkieznichjednakwyraźniesprofilowane-poświęconealbojednejtradycji
badańnadpamięcią,alboteżpamięciookreślonymwydarzeniu.Wśródnichwymienićnależyz
pewnością
pozycje
Pamięć,
etyka
i
historia.
Anglo-amerykańska
teoria
historiografii
lat
dziewięćdziesiątych(red.EwaDomańska),Pamięćzbiorowaikulturowa.Współczesnaperspektywa
niemiecka(red.MagdalenaSaryusz-Wolska)czy(Kon)tekstypamięci(red.KorneliaKończal).
Prezentowanatuantologiaproponujeuzupełnienieobecnychjużnarynkuwydawniczymtomów.
Jestzzałożeniapozycjąprzekrojową.Przedstawiazróżnicowanekoncepcjewypracowanew
odniesieniudoróżnychwydarzeń,przezodmienneśrodowiskaiwramachkilkudyscyplin.Mamy
nadzieję,żedziękiAntropologiipamięciuczeniesięoteoriachzbiorowegopamiętania,atakże
nauczanieonichbędziewPolscełatwiejsze.
Oprojekcie
Antropologiapamięcitotytułprezentowanegotupodręcznika-kolejnegojużwseriiWiedzao
kulturze-aletakżenazwaprojektubadawczego,finansowanegowramachNarodowegoProgramu
RozwojuHumanistyki(nr11H11017880)irealizowanegowInstytucieKulturyPolskiejodstycznia
2012dolipca2014r.przezzespółpodkierownictwemprof.dr.hab.RochaSulimy.Wtymczasie
członkowiezespołubadawczegoodbylikwerendywwielubibliotekachpolskichizagranicznych,
gromadzącszerokąbazęponadtysiącamonografiiiartykułówwkilkujęzykach.Zlistytejstopniowo,
8