Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przełożonynapotrzebyantologii.
OdlatsześćdziesiątychwsposóbciągłyrozwijasięwPolscerównieżtradycjastudiówilościowych
nadpamięciąnapodstawiebadańankietowych(JadwigaPossart,BarbaraSzacka).Mająonenacelu
dokumentacjęHstanuświadomościhistorycznej”bądźtospołeczeństwa,bądźtojegoposzczególnych
grup.Podobnebadaniawróżnejskalisąprowadzonetakżewinnychkrajach.Interesującym
kontekstemdlapolskiejtradycjimogłobynaprzykładokazaćsięprezentowanewniniejszymtomie
studiumDianyTaylornatematbudowaniakobiecychfigurbohaterskichwArgentynie.
Wszystkietetradycjemająswojewspółczesnekontynuacje,dlategopracenadpodręcznikiem
Antropologiapamięcibyłyprowadzonezuwzględnienieminnychrealizowanychrównolegle
projektówHpamięciologicznych”.
Wśródnichwymienićmożna,międzyinnymi,interdyscyplinarnyleksykonkulturpamięci
zbiorowejModimemorandi(podredakcjąRobertaTrabyiMagdalenySaryusz-Wolskiej),doktórego
przygotowywanaprzeznasantologiamabyćwzamierzeniuuzupełnieniem.Liczymy,żeczytelnicy
AntropologiipamięcibędąmogliodwołaćsiędohasełzawartychwModimemorandiiodwrotnie-
czytelnicyleksykonuznajdąfragmentywieluwspomnianychtamtekstówwprzygotowywanej
antologii.
InnymkluczowymobszaremwspółcześnieprowadzonychwPolscebadańnadpamięciąsąstudia
socjologicznenadstanemświadomościhistorycznejspołeczeństwaprowadzonem.in.przezBarbarę
Szacką,
Andrzeja
Szpocińskiego
czy
Piotra
Tadeusza
Kwiatkowskiego.
Seria
Współczesne
społeczeństwopolskiewobecprzeszłościbyławażnympunktemodniesieniadlapowstającejantologii,
którazarazemprojektowanabyłatak,żebysłużyćzaporęczneźródłonawiązańteoretycznych
czytelnikowiwspomnianejserii.
UważniestaraliśmysięśledzićtakżepracepowstającewkręguMiędzyzakładowejPracowni
PamięciSpołecznejdziałającejwInstytucieSocjologiiUW(wśródjejwspółpracownikówznajdująsię
m.in.MałgorzataGłowacka-Grajper,SławomirKapralski,MichałŁuczewski,JoannaWawrzyniak,Lech
Nijakowski,PiotrFilipkowskiczyMałgorzataPakier).Wielezzamieszczonychwniniejszejantologii
tekstówpojawiałosięwbibliografiachksiążekpublikowanychprzeztenzespółbadaczy.
Ponieważbardzoważnymobszaremprowadzonychprzeznasbadańnadteoriamipamięcibyły
zagadnieniatraumy,ramjejestetycznegoprzedstawianiaizwiązanychztymuniwersaliówetycznych,
kluczowypunktodniesieniastanowiłydlanaspracebadaczyzwiązanychzCentrumBadańnad
ZagładąŻydówPAN(m.in.BarbaryEngelkingczyJackaLeociaka)wykorzystującenarzędzia
kulturoznawczeiliteraturoznawczewbadaniachnadpamięciąZagłady.
Wierzymyzarazem,żezaproponowanyprzeznaswybórteoriizagranicznychmożepolskiej
humanistyceprzynieśćpodwójnąkorzyśćwjejwalceomiejscenaświatowejmapie
pamięciologicznej.Popierwsze,trudnorzetelniemówićospecyficelokalnychczyregionalnychbadań
nadpamięciąbezświadomościkontekstuporównawczego.Podrugie,wrozwojuunikalnychpolskich
koncepcjipamięcioznawczychkluczowamożeokazaćsięznajomośćHnisz”czyHbiałychplam”w
teoriachangielskich,niemieckich,francuskich,któreczęstosącytowaneiczytywanejedynie
pobieżnie,czyhiszpańskichalbopołudniowoamerykańskich,októrychistnieniuniemalsięwPolsce
niewspomina.
Zebraliśmywjednymmiejscutekstyzróżnychszkółinurtów,proponującpolskieprzekładypojęć
częstoodlatstosowanychunaswwersjiangielskiej,niemieckiejczyfrancuskiej.Polskiebadanianad
pamięciąwciążczekająnaszerszewłączeniewobiegglobalny.Wierzymy,żeruchnapozórprzeciwny
-tłumaczenieiupowszechnianiekoncepcjizinnychzakątkówglobu-stanowiważnykroknatej
drodze.Proponowanytuwybórograniczasiędokoncepcjinajżywiejdyskutowanychwnauce
zachodniej,niepretendującwżadnymrazie-chociażbyzewzględunajęzykoweograniczenia
redaktorów-donakreśleniakompletnejmapywspółczesnychbadańnadpamięcią.Tegorodzaju
Hupowszechnianie”możełatwoprzybraćformękolonizacjiświatanaukiprzezkilkanajpotężniejszych
rynkówakademickich,oilenietowarzyszymurównoległapracanadstworzeniemwłasnego,lokalnie
swoistegojęzykaopisurzeczywistościorazposzukiwanieinspiracjiwmiejscachjeszcze
Hpamięcioznawczo”nieodkrytych,aczęstobardzogeograficznieihistorycznienambliskich.
Proponowanatuantologiaczekawięcnauzupełnieniewpostaciwyborutekstówbadaczyzkrajów
byłegoZSRR,Bałkanów,EuropyŚrodkowo-Wschodniej,amożetakżezinnychzakątkówświata,
powiązanychnieoczywistymipodobieństwamipamięciowychtoposów.
MarcinNapiórkowski
11
