Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
62
1.Antropolodzywkoloniach-wojny„białegoczłowieka”
brytyjskiejKoloniiKrajuPrzylądkowego.ZadaniemCallwella,artylerzy-
stywszechstronniewykształconegowmatematyce,rysunkachigeode-
zji,byłosporządzanieraportówzrozpoznaniaterenowego(Hevia2010:
170).Umiejętnośćobserwacji,którąsięprzytymwykazał,sprawiła,że
w1884r.zostałoddelegowanynajpierwdoakademiiwojskowej,anastęp-
niedonowejjednostkiwywiaduarmiibrytyjskiej,utworzonejprzyWy-
dzialeKwatermistrzostwaMinisterstwaWojny(IntelligenceBranchof
theQuartermasterGeneral’sDepartment).WtymczasieCallwellzaczął
publikowaćspecjalistyczneartykuływczasopismachwojskowych,które
stałysiępodstawąjegonajsłynniejszejpracyTheSmallWars,opublikowa-
nejw1893r.Byłtopierwszypodręcznikpracywywiadowczej,opartyna
bezpośrednichdoświadczeniachterenowych.Pismotostałosięwzorem
dlainnychpublikacjitegotypu,wydawanychtakżewspółcześnie.
2
JakooficerwywiaduCallwellkilkakrotnieodbyłmisjerozpoznaw-
czedoAustro-Węgier,imperiumosmańskiegoorazfrancuskichkolonii
wAfrycePółnocnej.JakzauważaJamesHevia(2010:170-171),brytyjska
koncepcjapracywywiaduwojskowegozakładała,żepriorytetoweinfor-
macjewywiadowczedotyczyćmiały„ukształtowaniaterenu”(physical
terrain),wymaganeodagentówumiejętnościpolegałyzaśnaoszacowa-
niumożliwościmobilizacyjnychprzeciwnika,przewidzeniujegozacho-
waniawterenieorazzaplanowaniuewentualnychdziałańwojennych.
Ztegoteżwzględupierwsipracownicybrytyjskichinstytucjiwywiadow-
czychrekrutowalisięprzedewszystkimzjednostekkwatermistrzowskich,
zajmującychsięlogistykądziałańzbrojnychiposiadającychdoświadcze-
niewwojnachkolonialnych.Nowopowstałajednostkawywiaduprzy
WydzialeKwatermistrzostwaMinisterstwaWojnyzajmowałasięm.in.
gromadzenieminformacjizekspedycjibadawczychorazplanowaniem
ichwtakisposób,bymogłydostarczyćistotnychinformacjidlaarmii.
Wypracowanotamrównieżwystandaryzowanysposóbzbieraniaiopra-
cowywaniainformacji,spływającychzewszystkichregionówimperium.
Ówwydziałwywiadustałsięmiejscem,wktórymplanowanoprzyszłe
kampaniewojskowe,zajmowanosiękwestiamiorganizacyjnymiewen-
tualnychwojenorazgromadzonowiedzęopotencjalnychprzeciwnikach
imiejscachprzyszłychwalk.
OpublikowanaprzezCallwellaksiążkaTheSmallWarsjestswego
rodzajusumądoświadczeńarmiibrytyjskiejwszczytowymokresieeks-
pansjikolonialnej.JakstwierdzaHevia,najbardziejrozbudowanyfrag-
menttegopodręcznikadotyczyłanalizymożliwychprzyczynoporulu-
dówpodległychekspansjieuropejskiejorazwskazówek,jakprzyużyciu
2
Zob.http://smallwarsjournal.com.
