Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Biografiaidrogatwórcza
11
wymieniająwśródinstrumentów,któremiałyprowadzićdocelufinalnego,
jakimbyłostworzenieistotynazwanejpóźniejhomosovieticus.Stanowiły
jestrach,praca,korupcja,wychowanie,kulturaijęzyk.Wychowaniesta-
łosięważnymśrodkiemkształtowanianowegoczłowieka,szczególnarola
przypadałatuszkole.Hellerpisze:„Głównymetapemobróbki»materiału
ludzkiego«byłaszkoła”3.Przypominaon,żejednaztwórczyńradzieckiego
systemuedukacji,NadieżdaKrupska,mianowanaw1928rokuwicemini-
stremoświaty,sformułowałaznamiennądyrektywę:„Szkołapowinnanie
tylkouczyć,onapowinnastanowićcentrumwychowaniakomunistyczne-
go”.Ułatwiaćtomiaływzorcowepostawyideowebohaterówpozytywnych,
którychopisywaliusłużnipisarze.Jednymzpropagowanychprzykładów
postępowaniagodnegoradzieckiegouczniabyłPawlikMorozow,odrażają-
cymoralniemałydonosiciel,zamordowanyprzezswoichkrewnychw1931
roku,kiedyJurijDrużnikowprzyszedłnaświat.
Zeszkołą,zjejsystememwychowawczym,związanebyłyściśleor-
ganizacjemłodzieżowe:pionierskaikomsomolska.Komsomołpowstał
uzaraniawładzyradzieckiejjakospołeczno-politycznaorganizacjamło-
dzieżowa,działającapodideowymkierownictwempartii.Jużsamajegona-
zwabrzmipompatycznie:WszechzwiązkowyLeninowskiKomunistyczny
ZwiązekMłodzieży(ВсесоюзныйЛенинскийКоммунистическийсоюз
молодежи)4,taksamogórnolotnieformułowanojegoceleideowe.Miałza
zadaniewychowywaniemłodzieżywduchukomunizmuizagospodarowy-
wałczaspozaszkolnytak,byniepozwalaćnawłasnąrefleksjęswoimczłon-
kom.Uczyłdwulicowości,kształtowałpostawyoportunistyczne.Identycz-
nyprogramizadaniamiałaorganizacjapionierska,założonawroku1922,
podobniejakKomsomołmającawswejnazwienazwiskoLenina.
Drużnikow,któregoodnajmłodszychlatcechowałaumiejętnośćob-
serwacji,zacząłpowątpiewaćwnieskazitelnośćideowąimoralnąKom-
somołu,doktóregonależał.Aniwięcszkole,aniorganizacjimłodzie-
żowejnieudałosięuczynićzniegobezwolnegoproduktuwychowania
ideologicznego.Bezwątpieniaistotnąrolęwtymwzględzieodegrałoza-
miłowaniedolektury.Narodziłosięonojeszczewokresieewakuacji,tam
jednakbrakowałoodpowiednichksiążek.WMoskwiesytuacjapodtym
3Cyt.za:M.Heller,op.cit.,s.148.
4Nazwatakaprzyjętazostaładopierowroku1926.
