Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pojęcieicharakterprawawłasności
21
nywaniaprawawłasnościnieruchomościgruntowej.Trafnieliteraturadotycząca
prawabudowlanegoposługujesiętupojęciemwolności,niemożliwejestbowiem
wskazanie,wkataloguzamkniętym,wszystkichtakichzachowań43.
Przykładtenpokazuje,żeprzynajmniejwpewnymzakresiemożnawstosun-
kudoprawawłasnościużywaćsiatkipojęciowejcharakterystycznejdlaprawnie
reglamentowanychwolności.Niemniejjednak,istotnymargumentemprzeciwko
traktowaniuwłasnościjakorodzajuwolnościjestokreślenieprzezustrojodawcę
iustawodawcęzwykłegotegouprawnieniajakoprawa.Obokargumentujęzy-
kowegomożnatuteżpodnieśćargumentnaturyontyczno-logicznej.Whipote-
tycznymstanie,gdynieistniejążadnenormyprawne,istniejewolnośćjednostki,
toznaczywszystkiezachowaniasąjednostcedozwolone.Możnatoudowodnić
niewprost.Gdybyprzyjąć,żebraknormyodnoszącejsiędodanegozachowa-
niaoznacza,żejestonozakazane,tozakazanemusiałobybyćzarównosamoza-
chowanie,jakijegozaniechanie(bozaniechanieteżjestrodzajemzachowania),
coprowadzidosprzeczności44.Oilewtakimstanieistniejewolnośćjednostki
wewszystkichjejaspektach,otylenieistniejeprawowłasnościwjegoaspekcie
negatywnym,tojestnieistniejezakaznieingerencjiwewłasnośćinnychosób.
Wprawdzieposiadaczowirzeczywtakimstanie„przednormia”wolnojestczynić
zeswąrzecząwszystko,wedlewłasnejwoli,jednakżetosamomogąrobićz„jego”
rzecząwszyscyinni,coprzeczyistociewłasności.Wtakimstanieniemożnawięc
wogólemówićoistnieniuprawawłasności.
Rekapitulującpowyższe,możnawięcpowiedzieć,żewłasnośćpozostającpra-
wem,zbliżasięjednakdopojęciawolności.Prawodawcaniewyszczególniaenu-
meratywniewszystkichuprawnieńskładającychsięnatoprawo(oczymświad-
czyużytywart.140kodeksucywilnegozwrot„wszczególności”).Nieczynitego
równieżdoktrynaprawacywilnego.Ustawodawcaokreślajedyniegranicetego
prawa,takjakczynitowprzypadkuwolności.Stądteżzasadnejestmówienie
oograniczeniachprawawłasności(wprowadzanychnietylkoprzezprawocywil-
ne,alerównieżinnedziedzinyprawa,wtymprawoadministracyjne),analogicz-
niedotego,jakwyszczególniasięograniczeniatychuprawnień,któreokreślane
sąjakowolności(np.wolnośćsłowa,wolnośćzgromadzeń,wolnośćzrzeszania
się).Ograniczeniateprzybierająpostaćzakazówinakazówprzewidzianychprzez
prawo,którychadresatemjestwłaścicielrzeczy.
Takienegatywne-wistociewolnościowe-ujęciewłasnościmazresztąbogatą
historię.Jużwprawierzymskimrozumianowłasnośćjakomożnośćdowolnego
korzystaniazrzeczyirozporządzanianią.Ograniczeniaprawawłasności-po-
dyktowanem.in.ochronąinteresuosóbtrzecichatakże,wpewnejmierze,zabez-
pieczenieminteresupublicznego,wprawierzymskimwystępowały-alemiały
43K.Zamyślewska-Gorząch,Wolnośćbudowlanaijejprawneograniczenia,„SamorządTeryto-
rialny”10/2005,s.57.
44M.Zieliński,Wykładniaprawa.Zasady,reguły,wskazówki,Warszawa2008,s.18.
