Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pojęcieicharakterprawawłasności
19
słusznymodszkodowaniemzajejutratęwypłaconymwewłaściwymterminie.
Korzystaniezmieniamożejednakpodlegaćregulacjiustawowejwzakresie,wja-
kimjesttokoniecznezewzględunainteresogólny.Prawnomiędzynarodoweoraz
konstytucyjnegwarancjeprawawłasnościbędąszerzejomówionewdalszejczęści
niniejszejpracy.
Prawowłasnościstanowijedenzfundamentówprawacywilnego,wrazzpo-
zostałymiprawamirzeczowymistanowijegoelementstaływprzeciwieństwiedo
prawazobowiązań,mającegocharakterdynamiczny33.Przedmiotemprawrze-
czowychjestmożnośćkorzystaniazokreślonychdóbr,podczasgdyprawazo-
bowiązaniowedotycząokreślonegozachowaniainnychpodmiotów34.Ztego,że
prawowłasnościmacharakterprawarzeczowego,wynika,iżjestonoskuteczne
ergaomnes,tj.wobecwszystkichpozostałychpodmiotówprawa,któremająobo-
wiązeknienaruszaniauprawnieńwłaściciela.Właścicielowisłużyochronapraw-
naprzeciwkowszystkimnaruszycielomjegoprawa.Odróżniatowłasność(iinne
prawarzeczowe)odprawobligacyjnych35.Należyzauważyć,żeobowiązekosób
trzecichwzględemwłaścicielamacharakterobowiązkubiernego,czyliobowiąz-
kupowstrzymywaniasięodokreślonegodziałania36.Szczególnycharakterprawa
własnościwzględeminnychprawrzeczowychwyrażasięwtym,żejesttoprawo
pierwotneinajpełniejsze.Pozostałeprawarzeczowesązawszeprawamidorzeczy
cudzej37.
Definicjęprawawłasnościzawieraart.140ustawyzdnia23kwietnia1964r.
-Kodekscywilny38.Przepistenstanowi,żewgranicachokreślonychprzezusta-
wyizasadywspółżyciaspołecznegowłaścicielmoże,zwyłączenieminnychosób,
korzystaćzrzeczyzgodniezespołeczno-gospodarczymprzeznaczeniemswego
prawa,wszczególnościmożepobieraćpożytkiiinnedochodyzrzeczy.Wtych
samychgranicachmożerozporządzaćrzeczą.Zprzepisutegowynika,żekodeks
nieokreślauprawnieńwłaścicielawsposóbwyczerpujący.Wliteraturzecywi-
listycznejwskazujesiętrzyzasadniczeuprawnieniawłaściciela:prawodoroz-
porządzaniarzeczą,prawodokorzystaniazrzeczyiprawoposiadaniarzeczy
będącejprzedmiotemwłasności39.Winnymujęciuprawoposiadaniarzeczytrak-
towanejestjakoelementskładowyprawadokorzystaniazrzeczy,obokupraw-
nieniadojejużywania,faktycznegodysponowaniarzeczą(np.jejprzetworzenia,
33A.Stelmachowski,Ogólnepojęcieprawawłasności,[wo]T.Dybowski(red.),Systemprawa
prywatnego…,t.3,s.213-214.
34M.Pyziak-Szafnicka,Prawopodmiotowe,[wo]M.Safjan(red.),Systemprawaprywatnego.
Prawocywilne-częśćogólna,t.1,Warszawa2007,s.723.
35J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawo…,s.28.
36Ibidem,s.32.
37Ibidem,s.41-42.
38T.jedn.Dz.U.2017,poz.459zezm.
39A.Stelmachowski,Wykonywanieprawawłasności,[wo]T.Dybowski(red.),Systemprawapry-
watnego…,t.3,s.232.
