Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
ROZDZIAŁI.PolskairosyjskanaukaadministracjiodXVIIIdopoczątkówXXw.
(1718–1787),profesoruniwersytetuwMoguncji,autorNat¨
urlicheallgemeinePoli-
zeiwissenschaftz1789r.;KarlGottlobR¨
ossig(1752–1805),profesoruniwersytetu
wLipsku,autorLehrbuchderPolizeiwissenschaftz1786;HeinrichJung(1740–
1817,profesorWyższejSzkołyKameralistykiwKaiserslauterniuniwersytetów
wHeidelberguiMarburgu,autorGrundlehrederCameralwissenschsftenz1789r.;
FriedrichFischer(1750–1797),profesoruniwersytetuwHalle,autortrzytomowego
LehrbegriffsamtlicherKameralundPolizeirechteinDeutschlandz1784r.22
Podsumowując:policystyka–pomimopodejmowanychwysiłków–niedo-
prowadziładowypracowaniaogólnychzasadprzewodnich,naktórychmożnaby
byłokonstruowaćmodelowyustrójadministracjipublicznej,natomiaststworzyła
katalogśrodkówimetodumożliwiającychkształtowanienowożytnejstrukturyad-
ministracjipaństwowej.Stantenbyłwynikiemprzedewszystkimnastępujących
przyczyn:1)brakusystemunormprawaadministracyjnegodwustronnieobowią-
zującego–działalnośćpaństwawsferzezarząduwewnętrznegoniebyłajeszcze
całkowicieujętawramyprzepisówprawa,którychprzestrzeganiewiązałobyza-
równoobywatela,jakiorganadministracyjny;2)dominującegowśródpolicystów
przekonaniaodobroczynnychskutkachautorytarnegoustawodawstwa,wykony-
wanegoprzezmonarchęabsolutnegowramachiurispolitiae,niedostrzegających
(przynajmniejpoczątkowo)koniecznościposzanowaniaindywidualnychprawpod-
miotowychjednostkiwdziedziniestosunkówpublicznoprawnych–prawemiobo-
wiązkiemmonarchybyłoprowadzeniepolityki(zmierzającejdozapewnieniabez-
pieczeństwaidobrobytupoddanych),wktórejnadrzędnyinterespaństwabyłutoż-
samianyzinteresemogółu;3)ograniczeniazadańnaukipolicji–zjednejstrony
–douzasadnianiawoparciuodoktrynęprawanaturyszerokiegozakresuwładzy
absolutnej,uprawnionejdoingerencjiwsferężyciaprywatnegopoddanychwimię
racjistanupaństwaifilozofiieudajmonistycznej,zdrugiejzaśstrony–dowypra-
cowywaniaogólnychzasadpolitykizarządzaniapaństwemispołeczeństwem,przy
zastosowaniumetodyopisowej,ograniczonejjedyniedoanalizybadanejrzeczy-
wistościadministracyjnej.23
22J.S.P¨
utter,ElementaIurispublicigermanici,G¨
ottingen1754;J.J.Moser,DeutschesStaat-
srecht,T¨
ubingen1737–1753;J.F.Pfeiffer,Nat¨
urlicheallgemeinePolizeiwissenschaft,Meinz1789;
K.G.R¨
ossig,LehrbuchderPolizeiwissenschaft,Jena1786;H.Jung,GrundlehrederCameral-
wissenschsften,Heidelberg1789;F.Fischer,LehrbegriffsamtlicherKameralundPolizeirechtein
Deutschland,Halle1784r.Twórczośćtychautorówomawiają:J.Oczapowski,Policyścizeszłego
wieku...,s.161–222orazJ.Langrod,op.cit.,s.69–74.
23JakpisałpodkoniecXIXw.JózefOczapowski:„Mimoswychwysiłkówkonstrukcyjnych,
badaniateoretycznepolicystówniemogływyzwolićsięzramczystegoopisu,aponieważwustroju
policyjnymadministrowaniestanowizlepekróżnorodnych,czasemskłóconychtypówaktywności
publicznejiprywatnej,przetoijegoopismieszapłaszczyznyimaterie;jestnapołynauką,napoły
rutyną”.J.Oczapowski,Policyścizeszłegowieku...,s.9–10.