Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Alienacjaspołecznawdobieglobalizacjił
3.Alienacjaczynie?
Oalienacjipisałtakżefrancuskifilozofnazywanykrytykiemkapitalizmu
JeanBaudrillard(1929-2007)49,którypodkreślałniemożnośćodwróceniapro-
cesualienacjiiwzwiązkuztymgłosił,żetermintenniemożebyćstosowany
dookreślaniawspółczesnegospołeczeństwa.Baudrillardnapisałwielepublika-
cjinatematpostmodernistycznegoświata,społeczeństwadobymassmediów
orazfenomenukonsumpcjonizmu.Znanyjestszczególniezteoriisymulakrów,
wedługktórejspołeczeństwoicałarzeczywistośćtotylkosymulacje50.AldoNove
powołujesięnajednązjegopublikacjiwswoimreportażuMichiamoRoberta,ho
40anni,guadagno250euroalmese…[NazywamsięRoberta,mam40lat,zara-
biam250euromiesięcznie]51,coświadczyojegoinspiracjachmyśląFrancuza.
WedługBaudrillardaniemożnaużywaćterminualienacjawkontekście
współczesnegospołeczeństwa52.Takiestwierdzeniewysuwam.in.wswojej
publikacjiWcieniumilczącejwiększości,oskarżającwspółczesnegoczłowieka
obrakindywidualizmu,awręcznegującjegojednostkowośćnarzeczbyciaczę-
ściąmasy.Ztegopowoduwykluczaonzarazemjegomożliwośćalienowaniasię
(idezalienowaniasię)względemsiebieczyinnych.RahelJaeggi,naktórejsłowa
powołamsięwdalszejczęścirozdziału,zaznacza,iżodtegoterminurzeczywiście
wfilozofiisięoddalono(niepowołujesięjednakbezpośrednionasłowafrancu-
skiegofilozofa),proponującpowrótdoniegoipodającjegonowądefinicję.
SamterminspołeczeństwoBaudrillardchętniezastępujeokreśleniemmasa.
Wtympesymistycznymujęciufilozofwpewnymsensie
wieka”
,m.in.negującjegozdolnośćdorefleksji:
”
odczłowieczaczło-
Niktniemożezostaćuznanyzaprzedstawicielamilczącejwiększości,natympolega
jejzemsta.Masyniesąjużinstancją,doktórejmożnabysięodnieść,jakniegdyś
odwoływanosiędoklasyczyludu.Wycofanewswemilczenie,niesąjużpodmiotem
(inapewnoniesąpodmiotemhistorii),niemogązatembyćomawiane,artykuło-
waneczyreprezentowane.[ł]Widzimy,jakawynikastądmoc:przezwzglądna
to,żeniesąjużpodmiotem,niemogąjużrównieżzostaćwyalienowane-aniwswym
49
OdnoszonosiędojegomyśliwłaśnieprzyokazjibadańliteraturyNovego,co
zostanieprzedstawionewrozdzialepoświęconymrecepcji.
50
Zgodniezteoriąsymulakrów,społeczeństwojestsymulowane,comarównież
związekzmożliwościąsondowaniago.Społeczeństwojestsondowane,ponieważniema
jużgłosu,zapomocąktóregojegoczłonkowiemoglibywyrażaćswojezdanienatemat
sprawspołecznych.
51
A.Nove,MichiamoRoberta,ho40anni,guadagno250euroalmese…,Einaudi,
Torino2006.
52
J.Baudrillard,Wcieniumilczącejwiększości,przeł.S.Królak,Sic!,Warszawa
2006,s.31.
