Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oksiążce
15
narracjeoEuropiepokoju,wolnościiprawczłowieka,którereprezentowali
podziemniintelektualiści.Odwoływalisięonidozachodnichnormorazzrów-
nywalipojęcieEuropyzcywilizacjązachodnią.Ostatnirozdziałopisuje,wjaki
sposóboficjalniautorzyprzejmowalinarracjezprasypodziemnejwokresie
kryzysuwładzysocjalistycznej.
Zpracywynikakonkluzja,żewostatnichlatachistnieniapaństwsocjali-
stycznychpodziemnenarracjeoEuropieprzenikałyzprasydrugiegoobiegu
dooficjalnychmediów.Wychodzączrelatywniezamkniętegokręgudysyden-
tówiopozycjonistów,przedostawałysiędoobszarów,któreformalniebyły
zdominowaneprzezoficjalnychprzedstawicieliwładzy.Wwynikutegoambi-
walentnenarracjeoEuropiepojawiłysięnapograniczumiędzyzmniejszającą
sięsferąreprezentacjiwładzysocjalistycznejapublikacjamidrugiegoobiegu.
Jeszczeprzedjesienią1989r.doszłodozmianstrukturalnychwsocjalistycz-
nejsferzepublicznej.
Wokresiekryzysuoficjalniautorzyczasopismpolitycznychikulturalnych
przeorientowaliizaadaptowaliniekomunistycznenarracje.Tenprocesbyłprzy-
śpieszonyzarównoprzezwysiłkiopozycji,bydotrzećdoszerszejpubliczności,
jakigotowośćoficjalnychautorówdozaadaptowaniaiprzeformułowanianarra-
cjidrugoobiegowych.UkryteznaczenienaroduułatwiłodebatowanieoEuropie
pomiędzyoficjalnymiipodziemnymipisarzamiwramachspołeczeństwśrod-
kowoeuropejskich.
Niektórzyoficjalniautorzynietylkoczytalipodziemneczasopisma,aletakże
utrzymywalibezpośrednikontaktzpodziemnymiintelektualistami.Ichmotywy
pozostająnatomiastniejasnewodniesieniudokwestii,czyzamierzalistabi-
lizowaćczypodminowywaćpanowaniesocjalistyczne.Mamyjednakdowody
naistnieniemotywówosobistych,byrzucaćwyzwanieograniczeniomwolności
wypowiedziibyposzerzaćmożliwościwłasnegodziałania.
Znaczenieprzypisywanenarodowispowodowałobardziejkontynuacjęniż
zmianęwśrodkowoeuropejskichnarracjachoEuropiepo1989r.Legitymizacja
narodowawładzyiwykluczającenarracjeokulturzeeuropejskiejprzetrwały
załamaniesiępanowaniasocjalistycznego.Podojściudysydentówdowładzy
w1989i1990r.wykorzystalionimobilizującąsiłęodwołańdoEuropyipowią-
zaliswójprogrampolitycznyDpowrotudoEuropy”zregionalnyminarracjami
oEuropie,októrychdyskutowaliprzed1989r.Gdyintelektualiściśrodkowo-
europejscydebatowalipublicznienadrozszerzeniemUniiEuropejskiejpoprzez
odwołaniahistoryczne,zarównotransfermiędzyZachodemiWschodem,jak
itradycjeregionalnemiaływpływnapodejścieśrodkowychEuropejczyków
dointegracjieuropejskiej.
TłumaczyłDominikPick
