Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1121Mowaijęzyk
Komunikacjawerbalna,jaknapisanowpodrozdziale1.1,możebyć
ustnalubpisemna.Komunikacjawerbalnałączysięzterminem
„mowa”(ang.speech).DanutaEmiluta-RozyaiDorotaLipiec(2021,
s.331)opisująmowęjako„porozumiewaniesięczłowiekazjego
otoczeniemspołecznymzapomocąjęzyka;dokładniejjesttoporo-
zumiewaniesięuczestnikówkonkretnegowerbalnegoaktukomu-
nikacji,któremutowarzyszązachowanianiewerbalne”.TadeuszMi-
lewski(1972)definiujemowęjakoporozumieniedźwiękowedwóch
osób,podczasktóregojednadrugąoczymśinformuje/powiadamia.
PodobniemowęrozumieEdwardŁuczyński(2005),któryopisuje
jąjakociągokreślonychdźwiękówwydawanychprzeznadawcę
zapomocąjegonarządówmowywceluprzekazaniainformacjiod-
biorcy.Przyobupodanychdefinicjach(Milewski,1972;Łuczyński,
2005)wartododać,żewytwarzaneiprzekazywanedźwiękistano-
wiąznaki1foniczneisąużyciemjęzyka.„Przyjmujesię,żemowa
dźwiękowatopierwotna,naturalnaipodstawowapostaćjęzykajako
wytworu,natomiastpismojestformąwtórną,zresztąniewewszyst-
kichspołecznościachjęzykowychrozwiniętą”(Łuczyński,2005,
s.14).ZkoleiStanisławGrabias(1997,s.10)charakteryzujemowę
jako„zespółczynności,jakieprzyudzialejęzykawykonujeczło-
wiek,poznającrzeczywistośćiprzekazującjejinterpretacjęinnym
uczestnikomżyciaspołecznego”.
Namowęskładająsięczteryaspekty/fazy:mówienie(mowa
jednostkowa),rozumienie,tekstijęzyk(Milewski,1972;deSaus-
sure,1991).Mówieniejestprocesemindywidualnym.Obejmujeono
procesypsychicznenadawcy,którywytwarzaokreślonetreścipoję-
cioweiprzekazujejepoprzezdźwiękiwytwarzaneprzyudzialena-
rządówmowy(Milewski,1972).Wmówieniuzachodzączynności
1
Znakisąsamodzielnymizjawiskami,którezwracająuwagęiodsyłajądojakiejś
dziedzinyrzeczywistości.Składająsięzformyoznaczającej,któraodsyładookreślo-
negozjawiskaitreścioznaczanej,naktórązwracaonouwagę.Znaki,którewzajemne
warunkująsweistnienietworząsystememznaków,czylikod(Milewski,1972).
12
