Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dlarozwojugospodarkiniezbędnyjestpewienpoziompopytu,ajeślimechanizm
rynkowyniejestwstanieutrzymaćtakiegopoziomu,toobowiązkiempaństwajest
wywoływaniepopytuniezbędnegodorozwoju16.Ekstremalnymprzykłademdzia-
łaństymulującychpopytjestrządUSA,któryprzeznaczyłw2009rokuogromne
środkiwzwiązkuzkryzysemwywołanymprzezsektorfinansowy.Wartojednak
pamiętać,żerosnącydługpublicznymożebyćwsprzecznościzzasadąrozwoju
zrównoważonego,trwałego,któramówiopotrzebiezabezpieczeniainteresuprzy-
szłychpokoleń.PrzypadekGrecji,wktórejdługpublicznyprzekroczył130%PKB
powinienbyćostrzeżeniemdlakrajówzarównorozwiniętych,jakirozwijających
się.Szczególnietakiezagrożeniewzmagasięwokresachkryzysówiwzrostubez-
robocia,gdziewieleugrupowańpolitycznych,wtymgłównieonachyleniachpo-
pulistycznych,zgłaszaróżnegorodzajupomysłyuzasadniająceradykalnezwięk-
szaniedeficytubudżetowego.Wsytuacjiwystępującychtrudnościwynikających
znadmiernegorozwojusektorapublicznego,któryznaturyjestmałokreatywny
iinnowacyjny,dogłosudochodząkierunkineoliberalnegopodejściadorozwoju
społeczno-gospodarczego.Niektórzyjegozwolennicystwierdzają,żeinterwencja
państwapowinnawystępowaćtylkowówczas,gdypojawiającychsięproblemów
niemożnarozwiązaćprzypomocymechanizmówrynkowych.Jednymzewspół-
czesnychprzedstawicielineoliberalnegopoglądunarolępaństwawgospodarce
jestJ.E.Stiglitz,któryuważa,żepaństwopowinnointerweniowaćtylkotam,gdzie
zawodnośćrynkujestnajwiększaorazwprzypadkach,gdywiadomo,żeinterwen-
cjamożeprzynieśćpoprawęsytuacji17.Ztegopogląduwynikapotrzebaokreślania,
wjakisposóbpaństwoirynekpowinnyzesobąwspółpracować,abypodejmowane
działaniawzajemniesięwzmacniały.Możnatoosiągnąćm.in.wówczas,gdyinter-
wencyjnedziałaniapaństwa,wtymsektorpubliczny,będąwnajwiększymstopniu
stosowałysiędomechanizmówrynkowych.
Interwencyjnarolapaństwa,którawkrajachczłonkowskichUniiEuropejskiej
(UE)jestdośćmocnorozwinięta,powinnabyćrespektowanazwłaszczawkrajach
objętychcelempierwszym(konwergencja),wktórychpoziomPKBpercapita
(skorygowanyowskaźniksiłynabywczej)jestniższyniż75%średniejunijnej18.
Generalniepolitykaregionalna(spójności)UEjestnastawionanadziałaniawyrów-
nawcze(konwergencja),chociażwokresieprogramowaniawlatach2007-2013po-
jawiająsięprogramyipriorytetynastawionenapoprawianiekonkurencyjności,
przedsiębiorczościorazinnowacyjnościregionów.Zpowyższymwiążesięidea
wspomaganiarozwojulokomotyw(centrów),czegoskutkiemjestnierównomier-
nyrozwójobszarów,ponieważwzmocnienierozwojulokomotyw-głównych
16
J.M.Keynes,Ogólnateoriazatrudnienia,procentuipieniądza,Warszawa1956.
17
J.E.Stiglitz,Ekonomiasektorapublicznego,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2004.
18
K.Gawlikowska-Hueckel,A.Zielińska-Głębocka,Integracjaeuropejska,odjednolitegorynku
douniiwalutowej,WydawnictwoC.H.Beck,Warszawa2004.
23
