Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozwójgospodarczyinajwyższezmożliwychzaspokojeniepotrzebspołecznych,
ponieważproducencidążącdoosiągnięciajaknajwiększychkorzyściskali,pro-
dukujątonacojestpopyt.Wramachtejkoncepcjiwystępujerównieżwykorzy-
stywanieteoriiwyrównywaniastópzysku,zktórejwynika,żerynekprowadzi
dooptymalnejalokacjizasobówioptymalnegowzrostuorazdowyrównywania
poziomurozwojuwukładziesektorowymiprzestrzennym.Wyrównywaniewra-
machposzczególnychsektorówgospodarkiczyprzestrzenipoleganatym,że
jeślistopazyskuwktórymśznich(wsektorzelubobszarze)przekroczyprzecięt-
nąstopęzyskudladanegosektoralubobszaru,tonapłynietamkapitałinastąpi
wzrostpodażyizaostrzeniekonkurencjiorazspadekstopyzyskudoprzeciętnego
poziomu.Odwrotniejestwówczas,gdywsektorzelubobszarzeosiągasięstopę
zyskuponiżejprzeciętnej,wówczaskapitałodpłynieztegosektoralubobszaru,
wwynikuczegospadniepodażorazwzrosnącenyiwrezultacienastąpiwzrost
stopyzyskudoprzeciętnegopoziomu.Warunkiemdziałaniategomechanizmu
jestswobodnacyrkulacjakapitałuisiłyroboczej,którawwielukrajachnapotyka
nabarieryadministracyjnestworzoneprzezpaństwo.Odmianąkoncepcjiliberal-
nejjestmonetaryzm,wedługktóregopodstawązdrowejgospodarkijeststabilny
pieniądzorazrównowagawydatkówidochodóworazunikaniezadłużaniapań-
stwa.Wtakiejsytuacjimożliwejestutrzymywaniepodatkównaniskimpoziomie,
dziękiczemuprzedsiębiorcymająwiększemożliwościinwestowaniairozwijania
swoichdziałalności.Zgodnieztakimpodejściempolitykaregionalnajestzbędna
lubnawetszkodliwa,ponieważproblemyrozwojowerozwiążąsięsame,trzeba
tylkopoczekaćażzadziaławyrównywaniesięstópzysku.
Trzebapodkreślić,żeliberalnekoncepcjezdobywająprzewagęwpolitycego-
spodarczejzwyklewówczas,gdypojawiająsięproblemywynikającezwzględne-
gonadmiarusektorapublicznego.Wtymkontekścienależywyróżnićelastyczne
podejścieszerokoznanepodnazwąkeynesizmu(odnazwiskaangielskiegoekono-
misty-JohnMaynardKeynes),wedługktóregorynekjestniedoskonałymmecha-
nizmemalokacjizasobówiwniektórychsytuacjachpowinienbyćwspomagany
przezpaństwo(liter).Koncepcjatapodważaliberalneprzekonanieomobilności
kapitałuizdolnościrynkudowyznaczaniaoptymalnejalokacjizasobóworaz
wyrównywaniastopyzyskuwgospodarce.Keynesizmdoszedłdogłosupodczas
wielkiegokryzysuwlatach20-30dwudziestegowiekuistworzyłwarunkidopod-
ważeniawiarywzdolnośćmechanizmurynkowegodosamoczynnegowywoły-
waniarównowagiiwzrostugospodarczego.Wielkikryzyspodważyłteżpolitykę
gospodarcząopartąnazasadachliberalnych(politykasilnegopieniądzaireduk-
cjiwydatkówbudżetowych),któraprowadziładospadkupopytuwgospodarce,
aprzeztodospadkuprodukcjiidochodówprzedsiębiorstworazdospadkudocho-
dówpaństwa.NapodstawiedoświadczeńwynikającychzwielkiegokryzysuKey-
nessformułowałkilkaważnychwniosków,ajednymznichjest,żerynekniejest
idealnymmechanizmemregulującymrozwójspołeczno-gospodarczyijegoniedo-
skonałościwymagająkorektyzestronypaństwa.Zdrugiegownioskuwynika,że
22
