Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
dowiadujemysię,żedlamiejscowychcywilizacjiistniałymate-
riałyowartościniewymierniewiększejwstosunkudozłota,jak
przykładowojadeitczyturkus!Przyczynątegojestpostrzega-
niewspomnianychminerałówprzezpryzmatprzydatnościlub
wartościwichkręgukulturowym,gdziezielonelubbłękitne
kamienieuznawanozaDświęte”,przezcomiałyonewiększą
wartośćDboską”odwmniejszymstopniuDboskiego”złota.
LudytubylczeAmeryki,naktórenatknęlisiękonkwistadorzy
wXViXVIwieku,byłynieznaneStaremuŚwiatu,aodkrycie
zupełnienowegoinieznanegokontynentuzrodziłoszeregmo-
ralnychpytańiproblemów.Otym,kimsąiskądsiętamwzięli
ludzie,milczałazarównoBiblia,jakiinneznanewówczaspi-
smagreckie,rzymskieczyarabskie.Szacujesię,żenakrótko
przedprzybyciemEuropejczykówdoNowegoŚwiata,zamiesz-
kiwałotamokoło40milionówrdzennychAmerykanów.Wtym
samymczasieoboksiebieistniałyprostespołecznościzbierac-
ko-łowieckie,bardziejodnichzłożoneludyrolniczeorazwyso-
korozwiniętekrólestwaipaństwazwykształconąadministracją
iwojskiem.Wrazzpodbojemikolonizacjąeuropejskąskończy-
łasięwprawdzieepokaichfunkcjonowaniainiezależności,ale
potomkowiedawnejludności,choćczęstozepchnięcinamargi-
nesspołecznyipolityczny,kontynuujątamswójbytdodnia
dzisiejszego.Wtymmiejscuwartopodkreślić,żezokoło400
tubylczychjęzykówAmerykitylkojęzykguaranizParagwaju
doczekałsięstatusujęzykaurzędowego,ażadenzIndiannie
otrzymałdodziśakredytacjiprzyONZ.Jestzauważalne,żena
przestrzeniwiekówdawnekulturyAmerykiprekolumbijskiej
byłyprzedstawianejakointeresującepoprzezswojąegzotykę,
alemałoistotnedlaświatowejhistorii.Chętniesięprzytym
ignorowałochociażbyichudziałwewzbogaceniuświatowych
zasobówżywnościotakierośliny,jakkukurydza,ziemniaki,
maniok,fasolaczykakao,orazwkładwodkrycieizastosowa-
nieleczniczechininy,strychninyczykoki.Wzakresieartystycz-
nymtakżesztukaświatowawzbogaciłasięoniepowtarzalne,
miejscowerękodzieła,uznawaneoddawnazanieocenione
obiektysztukiipożądaneprzezlicznemuzeaświata.
