Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
7
zmu”.Miałrację.Nietrzebawszystkichklęskromantycznego
życiazwalaćnahistorię,choćtrzeba,naturalnie,pamiętać,że
polscyromantycywolelito,czegoniebyło,odKrólestwaKon-
gresowego,awszyscyromantycywolelito,czegoniebyło,od
życiawEuropiepokongresiewiedeńskim.To,czegoniebyło,
byłownich.Wpewnymwięcsensierównoważyłysięwizje
polityczneEuropyiwizjasubiektywnafija”wewnętrznego.
Czasamiliteraturabyłaotwartąiagresywnąnegacjąistnieją-
cegoświatazcałąjegohistorią.Negacjąhistoriimożenajbar-
dziej,choćinaturzeteżsiędostawało.Alewyrażaławten
sposóbrównieżhistorię,tyleżeniepolityczną.Niehistorię
zbiorowościiwładzy.Historięświadomości–czymożeczegoś
więcej,czegośgłębszegoniżświadomość:postawy,woli,całej
psychiki;osobnejosobyludzkiej,którauświadamiałasięsobie
wswymjestestwieprzeznegację,czując,żejejświatdolega.
Byłatonegacjastatusquowimięfija”ijegonowoodkrytych
prawtwórcyisędziegoświata.Dziśpowiedzielibyśmy,żedość
sfrustrowanegotwórcyisędziego,którymiałszalonykodeks.
Leczwyrazemdziewiętnastowiecznegoczłowieka,jegonowej
postawy,jegonowegofija”byłyruchyrewolucyjneichoroba
wieku.Spiskiisny.Narówni.
Cotobyłazapostawa?Wielejużrazyirozmaicieokreślono
romantycznybunt,zwykleprzezjegogenezęiskutki.Wieleteż
razypotępionoromantycznychbohaterówzabrakżyciowego
realizmu.Niebyłotolojalne,aizarzutypadałyjakośobok.
Niechwięchistoriażyciaromantycznegosamaodpowiadana
pytanieopostawę,tujątylkoodtworzymy.Niebędzietożadne
noweodczytanie.Wręczprzeciwnie.Spodkolejnychodczytań
nakładanychnaniąpostaramysięwydobyćstarąromantyczną
historięwjejoryginalnejwersji–oiletomożliwe.
Napoczątektrzebajednakprzypomnieć,żeindywidualizm
romantycznyprzyznawałkażdemuczłowiekowiprawaNapole-
ona–oszałamiające,nieskończonemożliwości.Byłotozgodne
zmyśląantropologicznąepoki,któraDeklaracjęPrawCzłowie-
karozszerzałanaduszeludzkie.Bohateremliterackimstałsię
