Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dziecko
35
-parole.fiZato”,jeślitakmożnapowiedzieć,mocnym,bonieumo-
tywowanymfabularnie–tak,widać,oczywistymwewnętrznie–
węzłemnieszczęściaizławiążePacholęzWacławem:
Leczktóżbyłtenczłekmałyzokiemzapłakanem?
CzyDuchemjegolosu?Aniołem?Szatanem?
Czyszczerzedrażnimękilubsmutekznimdzieli?
Niewiem–objąłrycerzaiwczwałpolecieli.
AntoniMalczewski,Maria
ZapewnebyłfiDuchemjegolosu”,alecotoznaczy?Takmożna
pytaćowszystkieromantycznedzieciinienależyoczekiwać
jednoznacznejodpowiedzi.Odpowiedźmakształtopowieści.
Inaczejmówiąc,odpowiedziąjestfakt,żewżyciuczywędrów-
ce(coznaczytosamo)romantycznegofija”jesttakifragment,
wktórymbohaterowitowarzyszydziwnedziecko.
Toniejestjasnaopowieść,niemajednej,czystej,kanonicznej
wersji.Najczystszajest,jakzwykle,rekonstrukcja–Mannow-
skieEcho.KrólolchiMariatojakbywersjearchaiczne.Choć
sąliteraturą,mająwsobietęniejasnązłowrogość,którajest
właściwanajstarszym,barbarzyńskoamoralnymopowieściom
orzeczachnadprzyrodzonych.PrzejmującochropawaMaria,
zjejczęstochowskimrymem,zjejboleśnieekspresyjnym,nie-
posłusznymisztywnymjęzykiem,taopowieśćwyłamywanana
siłęzesłówigramatyki,robiwrażenie,jakbybyłapierwszą
poezjąnapisanąpopolsku.JakbyMalczewskinieznałjęzyka,
wktórympisał,iniemiałformynato,comusiałopowiedzieć.
Aczujesię,żemusiał–iżedotegozupełnienienadawałsię
elegancki,doprowadzonydoperfekcjijęzykKrasickiegoczy
Trembeckiego.Tewszystkiestanyemocjonalneiabstrakcje,
któreMalczewskipisałzagadkowodużąliterą,wyglądająprze-
cieżtak,jakbychciałysięzamienićwpostacie.Boichżywotno-
ściniewytłumaczysamatylkotradycjabarokowaizwyczaje
drukarskie!Cierpliwość,Pokora,Miłość,Nadzieja,Przyjaźń,
Śmierć,Noc,Natura,Nieszczęście,Złość,Zemsta,Chwała,
