Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Złewychowanie
dzieprzecieżleżąukryteczyjeśkości,zbroje,groby.Zakopane,
zapomniane,zarośnięte,zabliźnioneśladykatastrofy,powta-
rzającesięzobsesyjnąsiłąpoetyckiegoobrazu,którybezresz-
tyzawładnąłwyobraźnią.
Cosięstało,niewiadomo.Wiadomotylko,żecośzłego,że
zawszedziejesięcośzłego,żezawszemusisięcośstać;tojest
nampowtarzanebezustannie,wkażdymrobakuiruinie,wlo-
sachMariiiWacława.Pacholęjestnajbliższetajemnicy.Ono
przeżyłokatastrofę.Manapiersiczarnąbliznęinosiwszystkie
znakitego,żejużrazumarło.Jestjakbypsychicznągrudką
popiołuprzerzuconązprzeszłościwprzyszłość,kształtemob-
sesji,szyfremirozwiązaniemzarazem.Psychoanalitykrzekłby,
żePacholęwcielakompleksMalczewskiego.Może.Jestjedno-
cześniejednymzromantycznychdzieciiwcielakompleks
prądu–oiletakmożnarzec.Jestjakbyarchaicznymwariantem
tegowątku,wktórymromantyzmsięzdradza,nierozumuje.
Zwierzasię,nieprzemawia.
Pacholę,jakwszystkiedzieci,jestzdaleka.WMariijest
nawetzkilkudali.Zestepu–ziemipustej,apełnejgrobów–
lecztakżezkrainyfimirtówicyprysów”,podszytejwspomnianą
mimochodemZiemiąŚwiętą–zziemiszczęśliwej,którejkolo-
ryrajskieipołudniowejednakwyblakły,jakbyjużzapowiada-
jącfispróchniałyobrazEdenu”zNie-Boskiej.Pacholępochodzi
jeszczezjakiejśdaliczasowej,sprzedkatastrofy.Podobnie
zresztąjakOrcio,októrymwprologudoIIczęścisięmówi,że
takiedziecifimoże[…]bywałyprzedupadkiemAdama”–za-
pewnewtedybyłyzdrowe.
Tewszystkiedale,gdziesięmieszaBibliaiRewolucjaFrancuska
zwewnętrznąrewolucją,wktórejwynikufija”romantycznemówi:
fijestwemniedwóchludzi”,sygnalizują,żePacholęjestnajbliższe
tajemnicy,żejestononajbardziejfiwewnętrzną”postaciątejopo-
wieścio,,ciemnymludzkichuczućiposępnymlesie”,gdziezda-
rzeniasąkształtemuczuć,nieichprzyczyną.Pacholęjestporte-
-parolenarratora,jegolustrzanymodbiciem20.Niemówijednak
nicwięcejniżnarrator.Aninarratorniemówi,kimjestjegoporte-
