Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Złewychowanie
iniechajstaniemirjużmiędzyStwórcąistworzonym”.Ale
przymierzezostałozerwane.
Przymierzemiędzykimakim?MiędzyczłowiekiemaBogiem?
Człowiekieminaturą?Międzyludemikrólami?Jednostkąispo-
łeczeństwem?Sercemirozumem?Kiedynastąpiłakatastrofa:
w1789?w1812?w1815?w1830?Gdzie:wParyżu,podWa-
terloo,wWiedniu,wWarszawie?Wiadomotylko,żezerwaniu
metaforycznegoimetafizycznegoprzymierzamożnawyznaczyć
historycznądatę.Nienajważniejsze,którą.Niebyłojednego
powodu.Alewszyscy–Rousseau,Schiller,Chateaubriand,
Byron,Michelet,Mickiewicz–trzebabywyliczyćwszystkie
nazwiskaepoki–pisalinieustannie,żezostałazerwanahar-
monia.Niezależnieodtego,zajakąharmoniątęskniliijakie
wydarzenieprzywoływali,bylizgodni,żestałasięrzecznieod-
wracalna.Jestpokatastrofieijużnigdyniebędziejakdawniej.
Możekiedyśpowstanienowa,jeszczelepszaharmonia,alena
raziejejniema.Absolutnieżadnejharmonii.Owszem,powin-
nabyć,romantycynawetwiedzieli,gdzieszczególnie:wmiłości,
wnaturzeisztuce.Orazwprzyszłości.Rozwiniętowielkąteorię
harmonii:estetykęromantyczną,filozofięnatury,historiozofię.
Teoriaprzeczyłapraktyce,któradoharmoniiniebyłapowołana.
Wsztucełowionojejzłudneichwiloweodbicia.Romantyczne
fragmentypokazywałyczęściowototalnąharmonięwszech-
rzeczy.Romantycznasztukabyłaparadoksalna.Gertruda
Steinbynapisała:fibyłaparadoksalna,naprawdęparadoksalna.
Wielkasztukajestzawszeparadoksalna.Taktojest”.
Pocotakomownie,zamiastnapisać,żeWielkaRewolucja
Francuskapodzieliłahistorięnadwoje?Dlatego,żeromantyzm
niejestświadomościąWielkiejRewolucji.Onamiaławłasną:
oświeceniową,optymistyczną,racjonalistyczną,trochęteżsenty-
mentalną.Miałateżwłasnąestetykę,jakwiadomo,klasycystycz-
negopochodzenia.Romantyzmjestświadomościąromantyczną.
Odłóżmygenezęnabok.Romantyzmwyrażaromantyczne
przekonanieozerwanejharmoniiiromantycznybólztego
powodu.WielkaRewolucjabyłaznakomiciezakorzenionawrze-
