Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
JuliaBorczyńska
złożony.Problemkobietyijejstatusubyłbardzoczęstoporuszany
wliteraturzepatrystycznej,m.in.przezTertuliana,Cypriana,Ambrożego,
HieronimaczyAugustyna,przechodzącbardzowyraźnąewolucję
3
.Jakjuż
zostałowspomnianewtymtekście,szczególnąuwagęchciałabympoświęcić
jednemutekstowiTertuliana,noszącemutytułDecultufeminarum,wktórym
autorzwracasiębezpośredniodokobiet.Dokładnaanalizategodziełapozwoli
odpowiedziećnakluczowepytania:naileobrazkobiety,któryzostałwnim
przedstawiony,jestzdominowanyprzezpasjęretorycznąitemperament
autora,acozatymidzie,czyrzeczywiścieTertuliantraktowałkobietęjako
przyczynęwszelkiegozła,czyteżbyłotojednozjegogwałtownychsfor-
mułowań,którychużywałwlicznychpolemikachwsporzeoideałżycia
chrześcijańskiego.
WhistoriografiidotyczącejstatusukobietywKościelepierwszychwieków
zużytosporoatramentu,piszącozjawiskunmizoginii”
4
.Niewątpliwiejedną
znajsłynniejszychopiniiwyraziłwielkibadaczKościołaafrykańskiego,Paule
Monceaux,nazywającTertulianapierwszymzwielkichchrześcijańskich
mizoginów,pałającychniechęciąwobecnaturykobiecejwogóle,uważających
kobietęzacośgorszego,zepsutego,przypisującychjejnajgorszezmożliwych
cechistanienadrodzedozbawieniamężczyzny.Wedługtegobadacza
TertulianwykluczakobietęzjakiejkolwiekaktywnejroliwKościeleistarasię
ograniczyćjejdziałalnośćdodomowegoogniska.Ostrowzywajądoskrom-
nościidoświadomościjejsłabości,któreczyniąjąnazawszeodpowiedzialną
zanieszczęścieludzkości
5
.SwójwywódMonceauxsformułowałzapewnepo
lekturzepierwszegorozdziałudziełaDecultufeminarum.Tertulianspisałje
najprawdopodobniejokoło200roku,kilkanaścielatprzedprzejściemna
montanizm.Waktualnejwersjiskładasięonozdwóchksiąg,którepoczątkowo
stanowiłydwaoddzielnepisma,pierwszeznichnosiłotytułDehabitumulieribi,
adrugiewłaśnieDecultufeminarum,wprzekładachwystępującejakopismo
Ostrojeniusiękobiet
6
.Właśnierozdzielenietychdwóchdzieł,poruszającychtę
samąproblematykę,wydajesięnajciekawszeikluczowe.Możnaprzypuszczać,
3
Por.P
.Nehring,Dlaczegodziewictwojestlepszeniżmałżeństwo?Spóroideałwchrześ-
cijaństwiezachodnimkońcaIVstuleciawrelacjiAmbrożego,HieronimaiAugustyna,Poznań
2005.
4
R.Ruether,MisogynismandVirginalFeminismintheFathersoftheChurch,[w:]Religion
andSexism:ImagesofWomanintheJewishandChristianTradition,red.R.Ruether,NewYork
1974,s.157.
5
P
.Monceaux,Histoirelitterairedel’AfriquechretienneI:Tertullienetlesorigines,Paris
1901;reprint,Brussels1963,s.387.
6
Tertulian,Wybórpism,t.3,(PSP65),Warszawa2007,s.15.
