Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Polskirynekprasowy
17
negowlatach1989-1990byłousankcjonowanieswobodywypowiedzi
wśrodkachmasowegoprzekazu.
D[...]wolnaprasanadeszławrazzwolnąPolską”–piszeWitoldBe-
reś.DCóżbowiembyłorzeczywistymwyróżnikiemigwarancjąistnienia
wolnościsłowaipowstawanianaprawdęwolnych,nieskrępowanych
przezmonopolistycznegosuwerenapaństwowego,materiałówdzienni-
karskich?Oczywiściewyróżnikibyłydwa:demokratycznysystempoli-
tycznypozwalającynabezkrwaweprzesunięciawewładzyioddawanie
jejwpokojowysposóbprzedstawicielominnejopcjipolitycznej,oraz
elementdrugi,ktowieczyniedecydujący:działaniewolnegorynku.
Czymbowiemróżniłsięzakresnawetnajbardziejwolnegoiniezależ-
negodziennikarstwawRzeczypospolitejDrugiejiPółodtego,którym
dysponujemywRzeczypospolitejTrzeciej?Azatempopierwsze:nie-
stabilnościąukładupolitycznego.Wolnesłowoijegozakreswynikały
wprostejliniizpolitycznychustępstwrządzącejwładzy(nieodmien-
nietegosamegocharakteru,pomimowszelkichprzetasowańiróżnic
wstopniachideologicznościposzczególnychekipkomunistycznych).
Byłtowięcczynnikniezależnyodsamychdziennikarzy.Aleztegowy-
nikałteżczynnikwpewnymsensiezależnyodnich,którymożnaby
nazwaćrewolucyjnymuniesieniem.Nawetwczasach,gdynastępował
kolejnypolitycznyprzełom,najbardziejniezależneiwolnedziennikar-
stwostawałosiędziennikarstwemupolitycznionymarebour,głównie
walczącymzwładzą,dziennikarstwemdefactokiepskimprofesjonal-
nie.Podrugie:nawetstosunkowonajnormalniejszyokreswdziejach
wolnegosłowa,jakimbyłschyłeklat80.,kompletnieniepoddawałsię
weryfikacjiczytelnika.Wsystemietotalnegoniedoboru(nawetoficjal-
nejprasy)iniemalabsolutnejkontrolicenpadałynajbardziejszczytne
założeniadziennikarskie.Czasamizostawałoalboideoweinachalne
zaślepienie,alboartystowskiepięknoduchostwo,albonawetiwybit-
na,profesjonalnażurnalistyka–tyleżewszystkieterodzajepodlegały
jednemubardzoistotnemuograniczeniu–byłydotowane.Dotowane
wróżnysposób.[...]ZatemchoćwolnedziennikarstwowPolsce(wróż-
nymnatężeniu,rzeczjasna)istniałoodlat,tojednakowolnejprasie
możemymówićdopierowchwiliformalnegoprzełamaniapolitycznego
rządzącychkomunistów,zdemonopolizowaniapaństwaorazurynko-
wieniagospodarki17.
17W
.Bereś,Czwartawładza.NajważniejszewydarzeniamedialneIIIRP,Warszawa2000,s.22.
