Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZarządzaniePubliczne
Nr4(10)/2009
ISSN1898-3529
JánosKornai
Innowacjeidynamika.Zależnościpomiędzysystemami
apostępemtechnologicznym1,2
ZnakomitywęgierskiekonomistaJánosKornaiporównujesocjalizmikapitalizmpodwzględemichinnowacyj-
ności.ZdaniemKornaianiebadanodotychczaskompleksowointerakcjimiędzyzmianąsystemowąazmianąmyśle-
niaotworzeniunowychproduktówinowychtechnologiiikorzystaniuznich.Autorstosujetermin„postęptechno-
logiczny”,interpretującgojakoowieleszerszezjawisko–częśćmodernizacji,generującejgłębokiezmianywnaszym
życiucodziennym.
Analizującpojęcieprocesuinnowacyjnego,wynalazkuiinnowacjiorazichupowszechnienia,odwołujesiędopoglą-
dówJosephaSchumpeterananaturękapitalizmu.Tylkosystemkapitalistycznyzdolnyjestwpełnikorzystaćzmożli-
wościrozwojowych,jakiestwarzaprocesinnowacyjny.Właśnietenprocesnadajekapitalizmowinajwiększądynamikę.
Szybkiwzrostinnowacyjnościizwiększeniedynamikiniesązjawiskamiprzypadkowymi,alemocnozakorzenioną
systemowospecyficznąwłasnościąkapitalizmu.Wsocjalizmieniezdolnośćdokreowanianowych,rewolucyjnychpro-
duktówizacofaniewinnychwymiarachpostęputechnicznegojestrównieżspecyfikąsystemową.
Słowakluczowe:postęptechnologiczny,innowacja,wynalazek,procesinnowacyjny,przedsiębiorczość,kapitalizm,so-
cjalizm.
Istotętransformacjipostsocjalistycznejmoż-
wodemwyższościkapitalizmunadsocjalizmem.
nałatwopodsumowaćwjednymzdaniu:du-
Jednakmamyobowiązekkontynuowaćbez-
żagrupapaństwzostała„przemieszczona”zso-
stronneiobiektywnebadaniakomparatywne
cjalizmudokapitalizmu.Toprzesunięciesamo
obutychsystemów,tymbardziejżeżyjemy
wsobiejestnajważniejszymhistorycznymdo-
wtrudnychczasach,kiedyolbrzymiaczęśćpo-
pulacjiodczuwanostalgięzaminionymsyste-
CollegiumBudapest,HarvardUniversityiCentralEuro-
mempolitycznym.Musimyprzekonywaćna-
peanUniversity.
szychobywateli,żepodążamywewłaściwym
1PrzełożyłRobertChrabąszcz.
kierunku.Istniejewieleargumentówuzasad-
2WystąpienieprzedstawionenaKonferencjiUNU-
niającychtenoptymistycznypogląd.Chciałbym
WIDER„Refleksjenadtransformacją:Dwadzieścialat
wtymmiejscupodkreślićtylkojednązaletęka-
poupadkumuruberlińskiego”(Helsinki,18–19września
pitalizmu:jegoinnowacyjnąidynamicznąna-
2009).
turę.Wpierwszejczęścimojejpracyprzedsta-
PragnęwyrazićswojąwdzięcznośćPhilippowiAghion,
wiampogląd,żeszybkiwzrostinnowacyjności
JulianCooper,ZsuzsieDániel,ZsoltowiFekete,Toma-
szowiGeodeckiemu,PhilipowiHansonowi,Jerzemu
Hausnerowi,JuditHürkecz,LászlóKarvalicsowi,Zden-
izwiększeniedynamikiniesązjawiskamiprzy-
padkowymi,alemocnozakorzenionąsystemo-
koviKudrnie,Mihály’owiLaki,ŁukaszowiMamicy,
wospecyficznąwłasnościąkapitalizmu.Podobne
TiborowiMeszmannowi,DánielowiRóna,Andrásowi
twierdzeniemożnawypowiedziećojegoprze-
Simonovitsowi,KatalinSzabóiChenggangXu,za
ciwieństwie,systemiesocjalistycznym.Jegonie-
ichcennekomentarzeiuwagiorazpełnąpoświęcenia
zdolnośćdokreowanianowych,rewolucyjnych
pomocwzebraniudanychiopracowań,atakżepo-
produktówizacofaniewinnychwymiarachpo-
dziękowaniedlaCollegiumBudapestiUniwersytetu
Środkowoeuropejskiemuzastałewsparcieimotywowa-
nieśrodowiskabadawczego.Niezwykledoceniampomoc
stęputechnicznegoniewynikajązjakichśbłę-
dówpopełnionychprzezpolityków,alesąrów-
udzielonąprzezHédiErdós,RitęFancsovits,Katalin
nieżsystemowąspecyfikąsocjalizmu.Niestety,ta
LévaynéDeseó,AnnęPatkós,IldikóPetó,AndreiRemé-
jakżełatwozauważalnazaletakapitalizmunadal
nyiiLászlóTótha,umożliwiającąpublikacjęmojejpracy.
niezdobyłapowszechnegouznania.Jesttakże
5
