Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
ibezpieczeństwemkulturowym7.Znaczeniekulturywprocesieformułowania
decyzjiwpolitycezagranicznejpodnosząbadaczekulturypolitycznejikultury
strategicznej8.Kulturamożebyćpojmowanajakozasóbpotęgipaństw,może
byćrównieżrozpoznanajakonarzędziewpływu.Namysłnadkategoriąkultury
wstosunkachmiędzynarodowychobecnyjestdlawieludyscyplin:naukopoli-
tyce,socjologii(wtymsocjologiikultury),antropologii,kulturoznawstwa.Róż-
norodnośćpólbadawczychpociągazasobąwielośćujęćkultury.
Kulturawstosunkachmiędzynarodowychtoatrakcyjnyobszarbadawczy.
Rosnącezainteresowaniekulturąwteoriachstosunkówmiędzynarodowych
doprowadziłodopojawieniasięterminuHzwrotkulturowy”9.Przyczynpogłę-
bionegonamysłunadkulturąwnauceostosunkachmiędzynarodowychmożna
upatrywaćwkilkuprzesłankach.Przedewszystkimsprzyjałomurozwinięcie
założeńparadygmatów,uwzględniającychniematerialne(ideacyjne)uwarun-
kowania,wtymzałożeniakonstruktywizmu,atakżeupowszechnieniekonceptu
miękkiejsiły,którydałnowyimpulsdobadańnadwłączaniemczynnikówide-
acyjnychwstudianadpozycjonowaniempaństwnaareniemiędzynarodowej.
Takżesformułowanietezyokońcuhistoriizaowocowałoposzukiwaniamipara-
dygmatu,oddającegodeterminizmkulturowystosunkówmiędzynarodowych.
Niezależnieodekspansjibadańnadkulturą,zwłaszczawnamyśleteoretycznym
odlat90.ub.wieku,obecnośćczynnikakulturowego10wstrategiachpolityki
zagranicznejpaństwwydajesiębezsporna.JakpodnosiłCharlesFrankel:Hpań-
stwawykorzystująkulturędoupowszechnieniawłasnych:politycznych,spo-
łecznych,kulturowychiekonomicznychwartości”11,czyniątowramachkształ-
towanejzagranicznejpolitykikulturalnej,którejrealizacjęzapewniająśrodki
dyplomacjikulturalnej.
7J.Czaja,Kulturoweczynnikibezpieczeństwa,Kraków2008;A.Ziętek,Bezpieczeństwokultu-
rowewEuropie,Lublin2013.
8B.Balcerowicz,Kulturawsferzewojskowości-odkulturystrategicznejdozwrotukulturowego,
[w:]G.Michałowska,H.Schreiber(red.),Kultura…,dz.cyt.,s.62;J.L.Snyder,TheSovietStrategic
Culture:ImplicationsforLimitedNuclearOperations,SantaMonica1977,p.v.
9Topojęcieukutezostałowkońculat60.wzwiązkuzpojawieniemsięiglobalnymroz-
przestrzenieniemnowejformacjiintelektualnejzwanejstudiamikulturowymi,atakżezrosnącym
wpływemdebatfilozoficznychjak(post)strukturalizmipostmodernizmzarównonahumanistykę,
jakinaukispołeczne,orazkształtowaniemnowychspecjalnościwramachistniejącychdyscyplin,
takichjakhistoriakultury,geografiakultury,socjologiakultury.
10Mającświadomośćistniejącychwjęzykoznawstwieróżnicpomiędzypojęciami:kulturowy
ikulturalny,napotrzebyprowadzonegowywoduuznanezostałyonezadesygnaty.Wartojednak
odnotować,żeistniejepoglądróżnicowaniaznaczeń:kulturalnyikulturowy.ItakHkulturowy”od-
noszonyjestdocałokształtudorobkukulturalnegodanejgrupyspołecznej,np.tożsamośćkulturo-
wa,wartościkulturowe,kontekstkulturowy,aHkulturalny”przypisanyjestdoskładnikówkultury,
np.wydarzeniakulturalne.
11Ch.Frankel,TheNeglectedAspectofForeignAffairs,Americaneducationalandcultural
policyAbroad,Washington1965,s.3.
